Κυριακή 24 Ιουλίου 2011

Οι σπάνιες γαίες σε πρώτο πλάνο






Εξι από τις πολυτιμότερες σπάνιες γαίες εμφανίζονται στη φωτογραφία σε μορφή σκόνης των οξειδίων τους. Σε πρώτο πλάνο το νεοδύμιο, βασικό συστατικό σύγχρονων ηλεκτρονικών εξαρτημάτων

Το 1787, ο ερασιτέχνης χημικός Καρλ Αρένιους, επισκέφθηκε ένα ορυχείο στο Υτερμπι της Σουηδίας. Ανακάλυψε ένα ασυνήθιστα βαρύ μαύρο πέτρωμα και γεμάτος περιέργεια έστειλε δείγμα για ανάλυση στον Γιόχαν Γκάντολιν, χημικό της βασιλικής ακαδημίας της Φινλανδίας. Ο Γκάντολιν συμπέρανε ότι το δείγμα περιείχε ένα άγνωστο ως τότε χημικό στοιχείο, που αργότερα ονομάστηκε ύτριο. Μέχρι το 1879, οι χημικοί είχαν απομονώσει άλλα 6 άγνωστα χημικά στοιχεία από το ίδιο δείγμα, αυξάνοντας τον αριθμό των στοιχείων στον περιοδικό πίνακα του Μεντελέγεφ σε 70. Τρία από αυτά τα στοιχεία, το υτέρβιο, το έρβιο και το τέρβιο, ονομάστηκαν έτσι από παραλλαγές του ονόματος του Υτερμπι, ενώ τα άλλα τρία, το όλμιο, το σκάνδιο και το θούλιο, από τα ονόματα της Στοκχόλμης και λατινικές ονομασίες της Σκανδιναβίας.

Το ορυχείο στο Υτερμπι έκλεισε το 1933, αλλά τα στοιχεία που βρέθηκαν εκεί, γνωστά ως σπάνιες γαίες, αποτελούν τη ραχοκοκκαλιά του σύγχρονου ενσύρματου και ασύρματου τεχνολογικού κόσμου, παρότι η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων αγνοεί την ύπαρξή τους. Η ονομασία σπάνιες γαίες ήταν λογική το 18ο αιώνα: σπάνιες επειδή φαινόταν να υπάρχουν μόνο στη Σκανδιναβία και γαίες επειδή συναντώνταν σε οξείδια με γαιώδη χρώματα, από τα οποία ήταν πολύ δύσκολη η εξαγωγή του καθαρού μετάλλου. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι οι σπάνιες γαίες δεν είναι και τόσο σπάνιες. Το πιο κοινό στοιχείο ανάμεσά τους, το δημήτριο, είναι το 25ο σε διάδοση μέσα στο στερεό φλοιό της Γης, μια θέση πάνω από το χαλκό. Το ύτριο είναι δυο φορές πιο διαδεδομένο από το μόλυβδο. Ολες οι σπάνιες γαίες, με εξαίρεση το ραδιενεργό προμήθειο, είναι πιο διαδεδομένες από τον άργυρο.

«Μαγικές» ιδιότητες

Οι σπάνιες γαίες, που ονομάζονται και λανθανίδες από το λανθάνιο, το πρώτο της κατηγορίας τους στον περιοδικό πίνακα των στοιχείων, είναι μέταλλα με ιδιαίτερες ιδιότητες. Εμφανίζουν φθορισμό σε διάφορα χρώματα, όπως το τέρβιο που χρησιμοποιείται στις σύγχρονες επίπεδες οθόνες τηλεοράσεων και υπολογιστών (πράσινη χρωματική συνιστώσα). Το ύτριο στις λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας. Το νεοδύμιο στα κινητά τηλέφωνα (στην κάψα του ακουστικού και στο μοτέρ της δόνησης) και στα υβριδικά αυτοκίνητα. Κάθε υβριδικό αυτοκίνητο περιέχει περίπου 10 κιλά λανθάνιο στις μπαταρίες του και αρκετά κιλά νεοδύμιο στους μαγνήτες του ηλεκτροκινητήρα του. Μέχρι και 350 κιλά νεοδύμιο μπορεί να έχουν οι μαγνήτες των γεννητριών αιολικής ενέργειας, ενώ μεγάλη ποσότητα χρησιμοποιείται και στους μαγνήτες των τρένων αιώρησης (μάγκλεβ). Το ευρώπιο χρησιμοποιείται σε οθόνες φορητών υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων (κόκκινη χρωματική συνιστώσα), αλλά και μέσα σε κάθε χαρτονόμισμα του ευρώ (σχηματίζει το σχέδιο ασφάλειας που αποκαλύπτεται στο φως των συσκευών ανίχνευσης γνησιότητας και η επιλογή του ...ευρώπιου μάλλον δεν ήταν τυχαία). Το σκάνδιο χρησιμοποιείται για την κατασκευή άθραυστων κραμάτων με το αλουμίνιο. Το πρασεοδύμιο για κατασκευή προστατευτικών γυαλιών ηλεκτροσυγκολλήσεων. Το δημήτριο σε λάμπες, αλλά και σε διάφορες εφαρμογές στη συμβατική βιομηχανία. Ειδικές εφαρμογές βρίσκουν το γαδολίνιο, το σαμάριο, το δυσπρόσιο και το λουτέτσιο που ολοκληρώνουν την παρέα των λανθανίδων.

Τις τελευταίες δεκαετίες η ζήτηση για λανθανίδες αυξάνει συνεχώς, καθώς αυξάνεται ο όγκος των τεχνολογικών προϊόντων που χρησιμοποιούν αυτά τα χημικά στοιχεία. Πέρσι, όταν η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει τις εξαγωγές σπανίων γαιών επειδή ήδη καταναλώνει το 60% της παραγωγής της στη δική της βιομηχανία (με αυξητική τάση), οι τιμές τους εκτινάχθηκαν στα ύψη. Η τιμή του ευρώπιου και του τέρβιου ανέβηκε κατά 75%, εφταπλασιάστηκε η τιμή του λανθάνιου και τετραπλασιάστηκε η τιμή του σαμάριου, που σε κράμα με κοβάλτιο δίνει ισχυρότατους μόνιμους μαγνήτες. Γι' αυτή του την ιδιότητα το σαμάριο είναι περιζήτητο και από τη στρατιωτική βιομηχανία, αφού οι μαγνήτες αυτοί είναι οι καλύτεροι για τα συστήματα πλοήγησης πυραύλων ακριβείας. Τον περασμένο Απρίλη, η Κίνα πήρε νέα μέτρα για τη διατήρηση υψηλών τιμών στις σπάνιες γαίες, ανακοινώνοντας συνέχιση της απαγόρευσης αναζήτησης νέων κοιτασμάτων και ανοίγματος νέων ορυχείων στα γνωστά κοιτάσματα.

Ανταγωνισμοί

Η Κίνα έχει περίπου τα μισά γνωστά αποθέματα εκμεταλλεύσιμων σπάνιων γαιών. Τα υπόλοιπα γνωστά κοιτάσματα βρίσκονται στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, στη Ρωσία, στη Νορβηγία, στη Βραζιλία και στην Ινδία. Ομως η Κίνα μονοπωλεί την παραγωγή λανθανίδων ξεπερνώντας το 95% της παγκόσμιας παραγωγής. Δεν ήταν πάντα έτσι. Αναζητώντας φτηνότερους τρόπους απομόνωσης των στοιχείων της ομάδας του λανθανίου από τα ορυκτά που υπάρχουν ενώσεις τους, η Κίνα προχώρησε στην υιοθέτηση τεχνικών που είναι πιο επιβαρυντικές για το περιβάλλον, αλλά πιο συμφέρουσες οικονομικά. Ετσι έριξε τις τιμές, οδηγώντας στο κλείσιμο ορυχείων, όπως αυτού στο Μάουντεν Πας, στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, το 2002. Από τη στιγμή που σχεδόν όλη η παγκόσμια παραγωγή σύγχρονων τεχνολογικών προϊόντων άρχισε να εξαρτάται από τις δικές της εξαγωγές, προχώρησε σε μέτρα που ανέβασαν και πάλι τις τιμές. Μπορεί έτσι να εξαντλεί γρήγορα τα αποθέματά της, αλλά αποκομίζει σημαντικά έσοδα, ξέροντας ότι έτσι κι αλλιώς οι έρευνες που ξεκίνησαν σε Ιαπωνία, ΗΠΑ και ΕΕ για εναλλακτικές τεχνολογικές λύσεις που δε θα χρησιμοποιούν λανθανίδες, αργά η γρήγορα θα αποδώσουν. Η αύξηση των τιμών των λανθανίδων είχε αποτέλεσμα να ξανανοίξει το ορυχείο στο Μάουντεν Πας και να βρίσκεται σε εξέλιξη το άνοιγμα νέων ορυχείων στις ΗΠΑ και τις άλλες παραγωγούς χώρες.

Καθώς ο καπιταλισμός δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση του και οι διάφορες μερίδες του κεφαλαίου έχουν αρχίσει να «βγάζουν μαχαίρια», ο μοχλός πίεσης που αποτελεί ο έλεγχος της παραγωγής σπανίων γαιών, δε μοιάζει ασήμαντο όπλο.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»


Πηγή
http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=6355736&publDate=24/7/2011
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΟ ΠΕΙΣΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ UFO ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΔΕΙ.










Το βίντεο ανέβηκε στο youtube τον Δεκέμβριο του 2008. Έχει προσαρμοστεί μια δίοπτρα νυκτός 3gen μπροστά από την κάμερα, προκειμένου να καταγράψει και τους "αόρατους" για το γυμνό μάτι στόχους. Το 1ο αντικείμενο που φαίνεται, είναι ένα πολιτικό αεροσκάφος όμως από το πουθενά προβάλει κάτι πολύ διαφορετικό από αυτά που γνωρίζουμε..

Είναι ένα ufo σχήματος V και μπορείτε να διακρίνετε 5 πηγές ενέργειας στην "άτρακτο" του. Το ufo πετάει ίσως με 3 φορές μεγαλύτερη ταχύτητα από το αεροσκάφος και μας θύμισε κάπως το UFO που εμφανίστηκε στην Κίνα τον περασμένο μήνα.




Πηγή
http://worldjudge2012.blogspot.com/2011/07/ufo_24.html

Διαβάστε περισσότερα...

Πετούν σμήνη UFO γύρω από τη Γη;




Αποσπάσματα από τρία ξεχωριστά βίντεο, σε σχέση με το αν και το γιατί πετούν σμήνη ιπτάμενων δίσκων γύρω από τη Γη:













Διαβάστε περισσότερα...

ΥΓΕΙΑ: Πιείτε κι εσείς τσάι!









Ψυχολογικές και οργανικές οι συνέπειες από την κατανάλωσή του

Το τσάι είναι το ρόφημα με την υψηλότερη κατανάλωση στον κόσμο, αμέσως μετά το νερό, αποτελώντας το πιο διαδεδομένο αφέψημα για χιλιάδες χρόνια και ένα σημαντικό στοιχείο της κουλτούρας πολλών λαών.

Οι ευεργετικές ιδιότητες του τσαγιού είναι γνωστές από την παραδοσιακή κινέζικη ιατρική, και οι επιστημονικές έρευνες των τελευταίων δεκαετιών συνηγορούν πως τα συστατικά του τσαγιού μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου πολλών χρόνιων ασθενειών.

Υπεύθυνα για τις ευεργετικές επιδράσεις του τσαγιού είναι κυρίως συστατικά που ανήκουν στην οικογένεια των φλαβονοειδών ουσιών, τα οποία παρουσιάζουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και περιλαμβάνουν τις κατεχίνες, τις θειοφλαβίνες, τη θειορουβικίνη και τις φλαβονόλες.

Καρδιαγγειακή υγεία
Η κατανάλωση πράσινου και μαύρου τσαγιού έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ερευνητικά αποτελέσματα δείχνουν πως τα άτομα που καταναλώνουν 3 κούπες τσαγιού καθημερινά, διατρέχουν έως και 71% χαμηλότερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και 21% χαμηλότερο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Ο μηχανισμός μέσω του οποίου το τσάι ευνοεί την καρδιαγγειακή λειτουργία, φαίνεται να σχετίζεται με τα φλαβονοειδή συστατικά του, τα οποία έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, ικανές να καταστέλλουν τη φλεγμονώδη διαδικασία που σχετίζεται με την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου.

Οι κατεχίνες του τσαγιού εμποδίζουν την οξείδωση της LDL χοληστερόλης, η οποία σχετίζεται με την εμφάνιση αθηροσκλήρωσης και καρδιαγγειακής νόσου, ενώ παράλληλα έχουν την ικανότητα να μειώνουν την χοληστερόλη του αίματος αλλά και την απορρόφησή της από τις τροφές.

Πρόληψη καρκίνου
Οι αντιοξειδωτικές ικανότητες των φυτοχημικών συστατικών του τσαγιού παρουσιάζουν αντικαρκινικές ιδιότητες. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει πως η αυξημένη κατανάλωση πράσινου και μαύρου τσαγιού βοηθάει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης συγκεκριμένων τύπων καρκίνου.

Για παράδειγμα, έρευνες σε κινέζικους και ινδικούς πληθυσμούς έχουν δείξει πως ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του στομάχου μειώνεται σημαντικά με την κατανάλωση πράσινου ή μαύρου τσαγιού. Ωστόσο, οι αντικαρκινικές ιδιότητες της κατανάλωσης τσαγιού δεν έχουν επιβεβαιωθεί από όλες τις έρευνες.

Σωματικό βάρος και παχυσαρκία

Οι επιστημονικές έρευνες δείχνουν πως η υψηλή κατανάλωση πράσινου τσαγιού μπορεί να βοηθήσει υπέρβαρα άτομα στην απώλεια βάρους και στην βελτίωση σωματομετρικών μετρήσεων. Σε συστηματική ανασκόπηση επιστημονικών μελετών, φάνηκε πως οι κατεχίνες του πράσινου τσαγιού σε συνδυασμό με την καφεΐνη (η οποία ανευρίσκεται με φυσικό τρόπο στο τσάι), οδηγούν σε μείωση του σωματικού βάρους, του δείκτη μάζας σώματος και της περιμέτρου μέσης, ενώ άλλη έρευνα έδειξε πως η κατανάλωση πράσινου τσαγιού οδηγεί σε μικρή μείωση του σωματικού λίπους.

Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα, πως η συστηματική υψηλή κατανάλωση τσαγιού, οδηγεί σε μέτρια αύξηση της ενεργειακής δαπάνης, μέσω αύξησης του μεταβολικού ρυθμού, και σε βελτίωση της οξείδωσης του λίπους. Ωστόσο, δεν έχει επιβεβαιωθεί αν οι επιδράσεις αυτές εξακολουθούν να υφίστανται με την πάροδο του χρόνου.

Άλλες οργανικές επιδράσεις
Οστική υγεία: Τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν πως η συστηματική κατανάλωση τσαγιού έχει ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία του σκελετού, προστατεύοντας από την απώλεια οστικής μάζας και μειώνοντας τον κίνδυνο καταγμάτων σε ηλικιωμένα άτομα.

Πεπτικό σύστημα: Το τσάι χρησιμοποιείται παραδοσιακά στην Κίνα για χιλιάδες χρόνια ως χωνευτικό αφέψημα. Πιστεύεται πως οι τανίνες που περιέχει βοηθούν στην πέψη, ενώ οι πολυφαινόλες φαίνεται να μειώνουν την εντερική φλεγμονή που προκαλείται από καταστάσεις, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Επίσης, τα συστατικά του κόκκινου τσαγιού δρουν σαν αντισπασμωδικοί παράγοντες, βοηθώντας στην ανακούφιση από τις στομαχικές κράμπες.

Ενυδάτωση:
Παλαιότερα επικρατούσε η άποψη ότι το τσάι, όπως και όλα τα ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη, μπορούν να δράσουν ως διουρητικά, προκαλώντας αφυδάτωση. Παρ’ όλα αυτά, έχει βρεθεί πως η κατανάλωση τσαγιού δεν επιφέρει διουρητικές επιδράσεις, αρκεί να μην προσληφθούν παραπάνω από 6-7 φλιτζάνια τσαγιού εντός πολύ μικρού χρονικού διαστήματος.

Σακχαρώδης διαβήτης: Στοιχεία που προέρχονται από εργαστηριακές έρευνες, υποστηρίζουν πως το τσάι (πράσινο και μαύρο) μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και την ανοχή στη γλυκόζη σε νεαρούς ενήλικες. Παράλληλα, επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει πως η συστηματική κατανάλωση τσαγιού συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Ψυχική υγεία
Η κατανάλωση τσαγιού έχει συνδεθεί άμεσα με την ψυχική υγεία. Oι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει ότι σε καταστάσεις άγχους και ψυχολογικής πίεσης, η κατανάλωση τσαγιού διευκολύνει τη μετάβαση σε ηρεμία και βελτιώνει τη διάθεση. Πιστεύεται πως το συστατικό που ευθύνεται είναι η θειαμίνη.

Πιο συγκεκριμένα, έχει βρεθεί πως η θειαμίνη έχει ηρεμιστική επίδραση στον εγκέφαλο, μειώνει τους καρδιακούς παλμούς και άλλες χαρακτηριστικές επιδράσεις του άγχους, και πως η συστηματική πρόσληψη τσαγιού διευκολύνει την αντιμετώπιση του άγχους και οδηγεί σε ταχύτερη ανάρρωση από τις επιδράσεις του στρες. Επιπλέον, τα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν, πως τα άτομα που καταναλώνουν συστηματικά τσάι, είναι σπανιότερα καταθλιπτικά και αναφέρουν λιγότερο συχνά συμπτώματα κατάθλιψης.

Νοητική λειτουργία
Η κατανάλωση τσαγιού έχει συσχετιστεί με τη γνωστική λειτουργία, με βελτίωση της επίδοσης σε τεστ προσοχής, βελτίωση της εγρήγορσης, σε υψηλότερο μάλιστα βαθμό συγκριτικά με την κατανάλωση καφέ και με καλύτερη ικανότητα εστίασης της προσοχής σε καταστάσεις πολλαπλών ερεθισμάτων.

Τα συστατικά του τσαγιού που έχουν θεωρηθεί υπεύθυνα για τις θετικές επιδράσεις στην νοητική λειτουργία, είναι η θειαμίνη και οι κατεχίνες. Η θειαμίνη έχει φανεί πως προάγει μια πιο ήρεμη κατάσταση χωρίς υπνηλία, ενώ οι κατεχίνες επηρεάζουν τα συστήματα των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου και η χρόνια πρόσληψή τους βελτιώνει τη μνήμη.

Παράλληλα, υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι η συστηματική κατανάλωση τσαγιού επιφέρει μακροχρόνιες ευεργετικές επιδράσεις στην εγκεφαλική λειτουργία. Τα φλαβονοειδή του τσαγιού βοηθούν στην ανάπτυξη και λειτουργία των νευρώνων και δρουν ως νευροπροστατευτικός παράγοντας, ο οποίος αντισταθμίζει τις εκφυλιστικές διαδικασίες που οδηγούν σε μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας.

Πληθώρα επιδημιολογικών μελετών έχει δείξει ότι η μακροχρόνια κατανάλωση τσαγιού συνδέεται με χαμηλότερη εξασθένιση της γνωστικής λειτουργίας στους ηλικιωμένους, χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας και μειωμένο κίνδυνο της νόσου του Πάρκινσον.

Πηγή
http://www.newsbeast.gr/health/arthro/204691/pieite-ki-eseis-tsai/
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΓΕΙΑ: Μπρόκολο: Ο «καθαριστής» των πνευμόνων

Η σουλφοραφάνη κάνει τη δουλειά



Βαλτιμόρη
Το μπρόκολο εκτός από την πρόληψη του καρκίνου βοηθά επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα να καθαρίσει τους πνεύμονες από τα επιβλαβή βακτήρια, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Science Translational Medicine.

Ένα συστατικό που εμπεριέχει το μπρόκολο δοκιμάζεται ήδη ως θεραπεία σε πάσχοντες από πνευμονοπάθεια.

Όπως είναι γνωστό, για την σωστή πνευμονική λειτουργία τα λευκά αιμοσφαίρια ή αλλιώς μακροφάγα αφαιρούν τα υπολείμματα και τα βακτήρια που συσσωρεύονται στους πνεύμονες και μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις.

Αυτό το «σύστημα καθαρισμού» είναι ελαττωματικό στους καπνιστές και τα άτομα που πάσχουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), που προσβάλλονται συχνά από λοιμώξεις.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Τζονς Χοπκινς στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ εντόπισαν ένα χημικό «μονοπάτι» τους πνεύμονες, το NRF2 που εμπλέκεται στην ενεργοποίηση των μακροφάγων και εξαλείφεται από το κάπνισμα. Επίσης ανακάλυψαν ότι η σουλφοραφάνη που παράγεται από το μπρόκολο, το κουνουπίδι και άλλα λαχανικά της οικογένειας των σταυρανθών, όταν καταστραφεί κατά τη διαδικασία της μάσησης, μπορεί να αποκαταστήσει το NRF2.

Οι ερευνητές εξέθεσαν ελαττωματικά μακροφάγα από τους πνεύμονες 43 ατόμων με ΧΑΠ σε δύο βακτηριακές αλληλουχίες που συχνά προκαλούν λοιμώξεις που σχετίζονται με την αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

Παρουσία της σουλφοραφάνης, το NRF2 ενισχύθηκε και η ικανότητα των μακροφάγων να αναγνωρίσει και να «καταποντίσει» τα βακτήρια, αποκαταστάθηκε.

Στην συνέχεια οι επιστήμονες εξέθεσαν ποντίκια σε καπνό για μια εβδομάδα ή έξι μήνες. Και οι δυο ομάδες πειραματόζωων διαπιστώθηκε ότι είχαν αυξημένα επίπεδα βακτηριακού αποικισμού στους πνεύμονες, όμοια με αυτά που παρατηρούνται στη ΧΑΠ.

Μετά από χορήγηση σουλφοραφάνης στα ποντίκια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι είχε αυξηθεί η βακτηριακή εκκαθάριση. Αντί της ενεργοποίησης περισσοτέρων μακροφάγων, η σουλφοραφάνη φάνηκε να βελτιώνει την λειτουργικότητα των κυττάρων που ήταν ήδη παρόντα.

«Η σουλφοραφάνη εμπεριέχεται στο μπρόκολο σε μια πρόδρομη μορφή και μετατρέπεται σε ενεργό συστατικό από τα ένζυμα του σιέλου και του γαστρεντερικού συστήματος», εξηγεί ο Δρ Κρίστοφερ Χάρβεϊ, που συμμετείχε στην έρευνα.

Τα επίπεδα των ενζύμων ποικίλουν μεταξύ των ανθρώπων και θα περίμενε κανείς η προσλαμβανόμενη δόση της σουλφοραφάνης μέσω της διατροφής να ποικίλει επίσης.

Απαιτούνται λοιπόν περαιτέρω έρευνες ώστε να καθοριστούν οι ωφέλιμες επιδράσεις μιας διατροφής πλούσιας σε σουλφοραφάνη, ως προς την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Οι ερευνητές έχουν ήδη ξεκινήσει κλινική μελέτη δύο φάσεων, για να δοκιμάσουν την χημική ουσία σε άτομα που πάσχουν από ΧΑΠ, με στόχο την καταγραφή των πιθανών βελτιώσεων στην πνευμονική λειτουργία, αλλά τα αποτελέσματα δεν αναμένονται νωρίτερα από την τριετία.

health.in.gr


Πηγή
http://health.in.gr/nutrition/news/article/?aid=1231103940
Διαβάστε περισσότερα...

Discovery space shuttle panorama...










http://360vr.com/2011/06/22-discovery-flight-deck-opf_6236/index.html

Διαβάστε περισσότερα...

Οι εξολοθρευτές της νέας τάξης πραγμάτων












Η σύγχρονη οικονομική επιστήμη βασίζεται στην συμπεριφορά του καταναλωτή, που είναι μία απροσδιόριστη μονάδα χωρίς μέτρο. Η δε παραγωγική πολιτική αγαθών επίσης στηρίζεται στις υποθετικές καμπύλες αδιαφορίας και χρησιμότητας (του καταναλωτή).

Οι προαναφερόμενες αναμφισβήτητες αρχές της οικονομίας ήταν γνωστές από τον 18ο αιώνα. Στη μεταναπολεόντια περίοδο, όπου στο Δυτικό κόσμο επικρατούσαν... οι αρχές των μικροαστών, οι επιστήμονες αναλύοντας τα νέα δεδομένα προσπάθησαν να θεμελιώσουν τις αρχές της νεοεμφανιζόμενης ανθρωποκεντρικής κοινωνίας. Το ζητούμενο ήταν να μην επανεμφανιστούν οι ταραχές της Γαλλικής Επανάστασης, που έφεραν την τρομοκρατία και την αποσύνθεση της κοινωνίας. Έτσι μέσα από όμοιες συνθήκες, που διαδραματίζονταν μεταξύ Σκωτσέζων, Άγγλων και Ιρλανδών ξεπήδησε ο Adam Smith (Άνταμ Σμιθ), ο οποίος έθεσε ως αρχή της ομαλής κοινωνικής ζωής την οικονομική ανάπτυξη[1]. Μέτρο της οικονομικής ανάπτυξης ορίζεται ο ανθρώπινος κόπος (καταμερισμός εργασίας) και η πρωτογενής ύλη (αυτά που συλλέγονται από την φύση και δεν χρήζουν επεξεργασίας). Ο Smith αμφισβήτησε την αξιοκρατική απεικόνιση των νομισμάτων (τότε υπερτερούσαν τα μετάλλινα έναντι των τραπεζογραμματίων) με τις αρχές μέτρησης που ο ίδιος είχε θέσει, όμως αποδέχθηκε την ύπαρξη των νομισμάτων ως αναγκαίο κακό μέσο συναλλαγής.
Η θεωρία κοινωνικής συνοχής μέσου οικονομικής ανάπτυξης, εμπλουτίσθηκε με τις θέσεις των David Ricardo[2] (Νταβιντ Ρικάρντο), John Stuart Mill[3] (Τζον Στούαρτ Μιλ), μέχρις ότου η συνεχόμενη οικονομική ανάπτυξη έφερε την βιομηχανική επανάσταση και τέλος την πρώτη Δυτική οικονομική ύφεση της δεκαετίας του 1860. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εμφανιστούν από την μία οι εθνικιστικές τάσεις[4] και από την άλλη ο κοινωνισμός[5].

Το νέο ανεξήγητο φαινόμενο της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης αναλύθηκε από τους Arthur Cecil Pigou[6] (Άρθουρ Σεσίλ Πιγκού) αι John Maynard Keynes[7] (Τζον Μέϊναρντ Κεϋνς). Κυρίως ο Keynes, κατόρθωσε να εκφράσει τις συναρτήσεις «της οικονομικής ανάπτυξης», που εν συντομία τις αποκαλούμε φιλελεύθερη οικονομία [8]. Παράμετρος των συναρτήσεών του είναι και το φαινόμενο τόκος – επιτόκιο, που προστίθενται στις βασικές αρχές μετρήσεων του Smith. Δηλαδή εκφράζει την άϋλη συναλλαγή, ως παράμετρο του πλούτου των εθνών. Το χρήμα από μέσο συναλλαγής αναβαθμίσθηκε σε διαπραγματευόμενο μέσο πλουτισμού.

Αν και ο Keynes ήταν χρηματιστής απέκτησε τεράστια περιουσία από το χρηματιστήριο του Λονδίνου αφουγκραζόμενος την οικονομική πραγματικότητα, που επικρατούσε το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα. Από την άλλη ο Pigou πρωτοστάτησε σε ακαδημαϊκούς κύκλους θέλοντας να βοηθήσει την Αγγλία σε θεωρητική βάση.

Οι δύο επιστήμονες είχαν μεγάλες αντιπαραθέσεις, που τις εξέφραζαν και δημόσια (την δεκαετία του 1930, ο Pigou αποδέχθηκε την λανθασμένη προσέγγισή του), όμως και οι δυο αποδέχονταν την κρατική παρεμβατικότητα και δεν αμφισβητούσαν το εθνοκράτος.

Μερικά από τα δεδομένα των Pigou – Keynes
Η νέα τάξη της ανθρωπότητας τον 19ο αιώνα καθορίστηκε με δύο συνθήκες, οι οποίες θα ισχύσουν μέχρι την λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτές είναι:

Α) Η συνθήκη της Γάνδης (24/12/1814). Αν και οι Γάλλοι ηττήθηκαν στην Παλαιά Γη (Ευρώπη – Αφρική – Ασία), εντούτοις οι σύμμαχοί τους στη Νέα Γη κέρδισαν τις μάχες. Οι κοινοπολιτείες ανέλαβαν την προστασία του εμπορίου τους, δημιουργώντας την μοίρα της Μεσογείου. Παράλληλα εξανάγκασαν όλο το θαλάσσιο εμπόριο της αμερικάνικης ηπείρου να διεξαχθεί δια μέσου του χρηματιστηρίου της Βοστόνης.

Οι Αμερικάνοι ενημερώθηκαν για τις λεπτομέρειες της Συνθήκης της Βιέννης και για τα γεγονότα που συνέβησαν στα Βαλκάνια το 1820. Ο Υπουργός Εξωτερικών των κοινοπολιτειών John Adams (Τζόν Άνταμς), προσπάθησε να έλθει σ’ επαφή με την Υψηλή Πύλη, δια μέσου αντιπροσώπων (ιεραπόστολοι και έμποροι, που ζούσαν στην Οθωμανική επικράτεια). Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να αποκτήσουν μερίδιο και από τους εμπορικούς δρόμους του Μπαχαρικού και του Μεταξιού.

Ο εμπορικός αντιπρόσωπος G.B. English (Ινγκλις) προσπάθησε να επικυρώσει εμπορικές συνθήκες (capitulations, διομολογήσεις) με τα ίδια δικαιώματα που είχαν αποκτήσει η Αγγλία, η Σουηδία, η Ολλανδία και η Γαλλία από την Υψηλή Πύλη. Οι προσπάθειες που κατέβαλε ο English το καλοκαίρι του 1823, έγιναν γνωστές στις Ευρωπαϊκές δυνάμεις και θεωρήθηκαν αιτία πολέμου μεταξύ Ευρώπης και Κοινοπολιτειών Αμερικής. Κατόπιν αυτών των εξελίξεων οι Κοινοπολιτείες πήραν επίσημα θέση με το διάγγελμα του πρόεδρου τους James Monroe (Τζέμς Μονρό), στις 2/12/1823, δηλώνοντας τα εξής:

 Δεν δέχονται ουδεμία ανάμειξη των Ευρωπαϊκών δυνάμεων εις τα του Αμερικανικού δημοκρατικού συστήματος.
 Δεν δέχονται ουδεμία νέα ευρωπαϊκή αποικία στην Αμερικανική Ήπειρο, οι κοινοπολιτείες δεν θα αναμειχθούν στις ήδη υπάρχουσες.
 Οι κοινοπολιτείες δεν θα έχουν ουδεμία ανάμειξη σε αμιγώς ευρωπαϊκές υποθέσεις.
Οι δηλώσεις Monroe χάραξαν την αμερικανική πολιτική του 19ου αιώνα απέναντι στην Οθωμανική επικράτεια.

Β) Συνθήκη της Βιέννης (1815). Οι νικητές των ευρωπαϊκών πολέμων του 18ου αιώνα, που προκλήθηκαν από τον Ναπολέοντα, προσπάθησαν να χαράξουν τα νέα εδαφικά σύνορα της Ευρώπης, τη νέα ευρωπαϊκή πολιτική και να επιβάλουν τον νέο Δυτικό Πολιτισμό. Στις συζητήσεις αποκωδικοποιήθηκε η πρόταση του Ναπολέοντα «η ηγεμονία της ανθρωπότητας περνά από την Κωνσταντινούπολη», η οποία εν συντομία αποκαλέστηκε ως «Ανατολικό ζήτημα».

Το «Ανατολικό ζήτημα» είναι ουσιαστικά ο εδαφικός και/ή ο οικονομικός έλεγχος των εδαφών που εκτείνονται Δυτικά από την Βαλκανική Χερσόνησο μέχρι την Αίγυπτο και Ανατολικά από την Κασπία μέχρι τον Περσικό κόλπο, δηλαδή στο «Τραπέζιο Ανατολικού Ζητήματος» [9]. Η επίτευξη του σχεδίου βασίστηκε σε στρατιωτικές, οικονομικές και πολιτιστικές επεμβάσεις.

Μετά τον καθορισμό των στόχων επήλθε η «παγκόσμια ειρήνη» μεταξύ των δυνατών πόλων και οι αστικές τάξεις κάθε πλευράς προσπάθησαν να επιβληθούν στους υπόλοιπους συμμάχους, για να επιβάλλουν τις δικές τους «αρχές της αγοράς» από τις οποίες θα αποκτούσαν το μεγαλύτερο μερίδιο κέρδους της συμμαχίας. Ως αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών έχουμε τους εξής εμφυλίους:

• Της Αμερικής (1861 – 1865), που οι νικητές επιβάλουν το βιομηχανικό σχήμα παραγωγής με την εθελούσια δουλεία, έναντι του σύγχρονου φεουδαρχικού σχήματος καλλιέργειας με την αναγκαστική δουλεία. Έτσι δημιουργείται η μεγάλη βιομηχανική Αμερική, που ελέγχει πλήρως την Νέα Γη, με το ναυτικό και το χρηματιστήριο της Βοστόνης.
• Της Αυστροουγγαρίας με τα πριγκιπάτα της Γερμανίας των οποίων ηγούνταν η Πρωσία (1866, πόλεμος των 7 εβδομάδων), που ήταν αναπόφευκτος μετά την Ουγγρική και Ιταλική επανάσταση κατά της Αυστριακής δυναστείας. Νικητής είναι επίσης η βιομηχανοποιημένη Πρωσία, που είχε ως αποτέλεσμα την ένωση των Γερμανικών πριγκιπάτων (1871) και την δημιουργία ενωμένης ανεξάρτητης Ιταλίας.

Με την επικράτηση του βιομηχανοποιημένου Βορρά (Αμερικάνων και Γερμανών, αντίστοιχα) αρχίζει η επιβολή/αναζήτηση σταθερού νομίσματος[10]. Ήδη από το 1865 είχε ιδρυθεί η Λατινική Νομισματική Ένωση (ΛΝΕ), στην οποία προσχώρησαν πολλές χώρες ανά τον κόσμο[11]. Αν και στις Ηνωμένες Πολιτείες καθιερώθηκε, το 1857, ως κοινό νόμισμα το Αργυρό Δολάριο, το 1873, εκδίδεται το «εμπορικό Δολάριο» για συντονισμό με το ΛΝΕ, το οποίο χρησιμοποιείται από Αγγλία, Μεξικό και Άπω Ανατολή.

Το 1872, οι Σκανδιναβικές χώρες ίδρυσαν την Σκανδιναβική Νομισματική Ένωση. Παράλληλα το 1844, στα οθωμανικά εδάφη εκδόθηκε το Mecidiye (Μεντζιντιέ), το οποίο στηρίχθηκε σε χρυσό και αργυρό και το 1879 κόπηκε η Οθωμανική Χρυσή Λίρα (Ο.Χ.Λ.) με υποδιαίρεση το Kuruş (κουρούς, 1 ΧΛ= 100 Krş, γρόσια). Η Οθωμανική Χρυσή Λίρα χρησιμοποιήθηκε σε όλο το «Τραπέζιο Ανατολικού Ζητήματος».

Δηλαδή την δεκαετία του 1870, η ανθρωπότητα είχε καταλήξει σε συγκεκριμένα νομίσματα με συγκεκριμένη ονομαστική αξία, εκφραζόμενα σε συγκεκριμένη ποσότητα χρυσού ή αργυρού.

Το 1860, Αγγλία και Γαλλία υπέγραψαν συνθήκη ελεύθερου εμπορίου με δασμολογικές ελαφρύνσεις. Ισπανία και Ρωσία προσχώρησαν σ’ αυτό το δίκτυο[12]. Η Ευρώπη μετατρέπεται σε χώρο ελεύθερου εμπορίου.

Από την άλλη ο κοινός στόχος, δηλαδή το «Τραπέζιο Ανατολικού ζητήματος» άρχισε να καταρρέει.

Κατάρρευση «Τραπεζίου Ανατολικού Ζητήματος»
Μετά την εξάλειψη του επαγγελματικού στρατεύματος των Γενιτσάρων (1826) από τον ίδιο το Σουλτάνο και με την ήττα στην Ναυμαχία του Ναβαρίνου (1827), όπου ο Οθωμανικός στόλος καταστράφηκε ολοσχερώς, το κράτος είναι πλέον ανυπεράσπιστο απέναντι σε εξωτερικούς εχθρούς. Επειδή το Οθωμανικό κράτος δεν είχε νικηφόρες μάχες δεν υπήρξαν και λάφυρα, τα οποία ήταν και το κύριο έσοδο της κεντρικής εξουσίας του Οθωμανικού κράτους από τον 13ο μέχρι τον 16ο αιώνα. Το Οθωμανικό κράτος αναγκάσθηκε να προσφύγει σε πρακτικές, που δεν τις είχε εφαρμόσει στο παρελθόν, η δε αποδοχή τους θα θεωρούνταν αμφίβολη ως προς το κοράνι. Δηλαδή προσέφυγε σε «μυστικές συμβάσεις»[13] και σε εξωτερικό δανεισμό, όπου ο τόκος απαγορεύεται βάσει της Μουσουλμανικής θρησκείας.
Το Οθωμανικό κράτος για να αντεπεξέλθει στις κρατικές υποχρεώσεις και για την ανασύσταση των ενόπλων δυνάμεών του στα επόμενα είκοσι χρόνια προσέφυγε σε εξωτερικό (81,6 εκ. Χρυσές Οθωμανικές Λίρες) και εσωτερικό (130,58 εκ. Χ.Ο.Λ.) δανεισμό (κοίτα Πίνακα Ι). Κάτω από το τεράστιο βάρος του δανεισμού η πτώχευση ήταν αναπόφευκτη.

Το 1875, χρεοκόπησε η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι έναντι των κρατικών εισοδημάτων του 1875, ύψους 25 εκ. Χ.Ο.Λ., η Υψηλή Πύλη είχε υποχρεώσεις 30 εκ. Χ.Ο.Λ. μόνο για αποπληρωμή δόσεων και τόκων εξωτερικού χρέους. Αρχές Μαρτίου του 1876, το Οθωμανικό κράτος ανακοίνωσε ότι δεν έχει την δυνατότητα να καλύψει τους τόκους και τις δόσεις των εξωτερικών χρεών του. Η στάση πληρωμών είχε άμεση επίπτωση στις αμοιβές των στρατευμάτων και κατά προέκταση στο ηθικό των πολεμιστών. Οι δικαιούχοι ενεργοποίησαν εθνικές αντιθέσεις μέσα στο «Τραπέζιο Ανατολικού Ζητήματος». Επαναστάτησαν, τον Μάιο του 1876 οι Βούλγαροι και τον Αύγουστο του 1876 οι Σέρβοι. Τα Ρωσικά στρατεύματα εισβάλουν από Ανατολάς στην Ανατολία και από Δυσμάς μέχρι τις παρυφές της Κωνσταντινούπολης. Υπογράφονται οι Συνθήκες Αγίου Στεφάνου και Βερολίνου (1878).


Πίνακας Ι: Δανεισμός Οθωμανικού. Κράτους 1854 – 1874
Πηγή Osmanlı Tarihi, Türk Tarih Kurumu 1983 (Η Ιστορία των Οθωμανών, Ίδρυμα Τουρκικής Ιστορίας)

Οι Ευρωπαϊκές χώρες με την τέλεση των συνεδριάσεων στο Βερολίνο, η κάθε μία ξεχωριστά, απέκτησε τμήμα του «Τραπεζίου Ανατολικού Ζητήματος». Οι αποικιοκράτες εισερχόμενοι σε ξένα εδάφη προσπάθησαν να θέσουν τους όρους διακυβέρνησής τους, γεγονός που προκάλεσε μεγάλο κύμα μεταναστών και την απαρχή δημιουργίας μέσα στον κρατικό μηχανισμό πυρήνων στόχευσης των μειονοτικών ομάδων, που ζούσαν στην επικράτεια του Οθωμανικού κράτους.
Το αδύναμο πτωχευμένο Οθωμανικό Κράτος στην παράλληλη αναζήτηση άλλων συμμάχων, που θα υποστήριζαν οικονομικά την αυτοκρατορία, προσπάθησε να στηριχθεί, μέχρι το 1871, στους Γάλλους και, μέχρι το 1880, στους Ρώσους. Όταν οι προσπάθειες δεν ευδοκίμησαν ξεκινά νέα αναζήτηση συμμάχων. Ανταποκρίθηκαν οι Γερμανοί, οι οποίοι δεν είχαν κερδίσει τίποτα από την Συνδιάσκεψη του Βερολίνου. Μπαίνει η ταφόπλακα του Οθωμανικού κράτους.

Το χρήμα ως όπλο κατά Οθωμανικού κράτους και Ελλάδας
Εφόσον σήμερα διαπραγματευόμαστε οικονομικά ζητήματα, πρέπει να αναφερθούμε και στις συνθήκες δανεισμού για να αντιληφθούμε το πραγματικό όπλο εξολόθρευσης του Οθωμανικού κράτους και του Ελληνικού Βασιλείου, που ουσιαστικά ήταν οι δύο «ανεξάρτητες» χώρες, στα μέσα του 19ου αιώνα, της Βαλκανικής χερσονήσου, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στο «Τραπέζιο Ανατολικού Ζητήματος».

Οθωμανικό κράτος
Η Υψηλή Πύλη, αρχές του 1850, διαπίστωσε την οικονομική ανεπάρκεια να αντεπεξέλθει στις πολεμικές και κρατικές υποχρεώσεις. Για πρώτη φορά αποφασίστηκε η προσφυγή σε εξωτερικό δανεισμό. Όμως η ελλιπής καταγραφή των παραγωγικών μέσων του κράτους δεν δίνει την δυνατότητα να προσφερθούν ικανοποιητικές εγγυήσεις στους δανειστές. Το ζήτημα «παραβλέπεται» με τρεις τρόπους:

• Μεσολάβηση της χρηματιστηριακής Rothschild (Ρότσχιλντ, που δραστηριοποιείται και επί των ημερών μας).

• Εγγυήσεις των περιφερειακών (υπό κατοχή) κρατών, όπως έσοδα από Αίγυπτο, τελωνειακά έσοδα από Δαμασκό και Σμύρνη (όμως ή ύπαρξη διομολογήσεων δεν άφηναν μεγάλα περιθώρια).

• Αποδοχή ύπαρξης επιτροπής «Επίβλεψη και Αποπληρωμή Δανείου» (αποτελούνταν από έναν Άγγλο, ένα Γάλλο, τρείς Οθωμανούς, ένας εξ αυτών από το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης).

Ως πρώτο τμήμα δανείου απαιτούνται 5 εκ. στερλίνες (Κοίτα Πίνακα ΙΙ). Μεσολαβητής δανείου είναι οι N. M. Rotschild & Sons και Palmer. Η σχετική σύμβαση υπογράφεται το 1854 και η Υψηλή Πύλη ζητά να αποταμιευθούν άμεσα τα τρία εκατομμύρια εξ αυτών Όμως ας δούμε το ποσό που εισπράχθηκε από το ταμείο της Υψηλής Πύλης.



Πίνακας ΙΙ: Πηγή, Osmanlı Dış Borçları ve Gözetim Komisyonları 1854 – 1856, Şevket K. Akar Hüseyin Al, Osmanlı Bankası Arşiv Araştırma Merkezi, 2003 Κων/πολη. (Κέντρο Ερευνών Αρχείου Οθωμανικής Τράπεζας).



Οι απρόβλεπτες κρατήσεις του πρώτου δανείου εξανάγκασαν τις αρχές να περιοριστούν μόνο στα 3 εκ., του πρώτου δανείου και να συνάψουν νέα δανειακή συμφωνία ύψους 5 εκ. στερλινών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα:

• Το 1856, να ιδρυθεί για πρώτη φορά η Οθωμανική Τράπεζα με την ονομασία Ottoman Bank και έδρα το Λονδίνο. Βασικοί μέτοχοι είναι Αγγλικά και Γαλλικά κεφάλαια. Έτσι θα «αποφεύγονταν» για κάθε δανειακή σύμβαση να συγκροτείται νέα επιτροπή.

• Άγγλοι και Γάλλοι να διεισδύσουν στα παραγωγικά κέντρα του κράτους και να επηρεάσουν υπέρ τους, την Υψηλή Πύλη κατά της Ρωσίας, στις μάχες της Κριμαίας.

Το 1863, η Ottoman Bank χωρίς να θιγούν τα δικαιώματα των μετόχων επανιδρύεται με την ονομασία Bank-I Osmanı-I Şahane (Osmanlı Bankası)[14] και πήρε την μορφή κεντρικής τράπεζας του Οθωμανικού κράτους αναλαμβάνοντας όλη την νομισματική πολιτική της χώρας. Μετά την χρεοκοπία της χώρας, βήμα - βήμα έναντι δανείων αποκτά στρατηγικά κέντρα της χώρας (Κοίτα Πίνακα ΙΙΙ). Όπως:



Πίνακας ΙΙΙ: Πηγή, αρχείο Οθωμανικής Τράπεζας
Αποκτήσεις της Οθωμανικής Τράπεζας μετά το 1875


Το 1914, η τράπεζα είχε 80 υποκαταστήματα, τα 22 εξ αυτών εκτός της Οθωμανικής επικράτειας, όπου υπήρξε ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων.

Ελληνικό Βασίλειο
Τα δάνεια που αρνήθηκαν οι δυτικές δυνάμεις στον Καποδίστρια, τα παραχώρησαν πλουσιοπάροχα στον Όθωνα. Αγγλία και Γαλλία «δανείζουν» άμεσα 60 εκ. φράγκα (1833). Όμως:

• 33 εκ. παρακρατούνται έναντι «δανείων ανεξαρτησίας».

• 12,5 εκ. δίδονται στο Οθωμανικό κράτος, προς αγορά γης από Αττική, Εύβοια και Φθιώτιδα.

• 7 εκ δίδονται στους Βαυαρούς μισθοφόρους, οι οποίοι είχαν αναλάβει να καλύψουν τον αντιβασιλέα από εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους.

Τα υπέρογκα ποσά, ως προς τα έσοδα του κράτους, ήταν αδύνατο να αποπληρωθούν. Αρχές του 1843 η Ελλάδα απευθύνθηκε στη Ρωσία για οικονομική βοήθεια. Κατόπιν άρνησης αυτής, δηλώνει αδυναμία πληρωμών και ζητά διευθέτηση του θέματος. Στις 2/9/1843 υπογράφθηκε σύμβαση με τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, στην οποία η Ελλάδα αποδέχεται την επιτήρηση προς αποπληρωμή δανείου. Εκπρόσωπος του οίκου Rotschild θα παρακολουθούσε από την Αθήνα την καταβολή των οφειλόμενων ποσών στους πιστωτές ! [15]

Ναι μεν η εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843 μετέθεσε την εν λόγω επιτήρηση, όμως το 1856 ορίσθηκε τριμελής επιτροπή, η οποία ανέλαβε τις δημοσιονομικές υποθέσεις της Ελλάδος και επέβαλε αποπληρωμή 900.000 φρ. ανά έτος [16]. Δηλαδή την περίοδο του Κριμαϊκού πολέμου, η οικονομία του «Τραπεζίου Ανατολικού Ζητήματος» επιβλέπονταν από τον οίκο Rotschild!

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι, όλο τον 19ο αιώνα το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδος ήταν ελλειμματικό (Πίνακας IV), ήτοι:


Πίνακας IV: Πηγή, Ξενοφών Ζολώτας, Η Ελλάς εις το στάδιον εκβιομηχανήσεως, Αθήνα 1964


Άρα, το κύριο έσοδο του ελληνικού κράτους βασίζονταν σε άδηλους πόρους. Την δεκαετία 1866 – 1875, το σύνολο των κρατικών εσόδων ανέρχονταν σε 73,4 εκ. δρχ. οι δαπάνες για στρατιωτικούς σκοπούς περιορίζονταν σε 19,4 εκ. δρχ (26,4%), ενώ την δεκαετία 1876 – 1885, τα έσοδα ήταν 148,1 εκ. δρχ. έναντι 68,1 εκ. δρχ. (46%) για στρατιωτικούς σκοπούς. Άρα όλες οι μεταρρυθμίσεις (κυρίως κυβερνήσεων Χαριλάου Τρικούπη) του 19ου αιώνα βασίζονταν στον εξωτερικό δανεισμό (Πίνακας V).

Δάνεια περιόδου 1879 – 1893 (εκατομμύρια χρυσά φράγκα)


Πίνακας V: Πηγή, Πρακτικά Βουλής


Ας συνοψίσουμε, την περίοδο 1879 - 1893:

Την ίδια περίοδο ο εσωτερικός δανεισμός ανήλθε στα 211 εκ. χρυσά φράγκα. Δηλαδή το χρέος ήταν περίπου 850 εκ. χρυσά φράγκα. Οι τραπεζίτες, που θεωρούσαν αφερέγγυα την Ελλάδα, σε 12 χρόνια την δανείζουν, έστω με μεγαλύτερο επιτόκιο και συχνότερες δόσεις, κεφάλαια, που δεν μπορεί να αποπληρώσει. Η πτώχευση ήταν αναπόφευκτη. Το Ελληνικό Βασίλειο πτώχευσε το 1893. Επήλθε η στρατιωτική καταστροφή του 1897.

Τα άυλα μέσα κέρδους, ξεκινώντας με όμοια πρακτική αλλά με πενταετή διαφορά, γονατίζουν τα δύο κράτη του «Τραπεζίου Ανατολικού Ζητήματος». Ο Keynes όντας «στα μέσα» του χρηματιστηρίου του Λονδίνου γνώριζε καλά τα κέρδη που επέφεραν τα διακρατικά δανειοληπτικά συμβόλαια. Απλώς με κομψό τρόπο έστησε την θεωρία του.

Με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο στόχος του 19ου αιώνα είχε υλοποιηθεί. Η παγκόσμια χρήση νομισμάτων με συγκεκριμένη ονομαστική αξία, το ελεύθερο εμπόριο με συγκεκριμένους δασμούς και τιμές προϊόντων, που στήθηκε από τους Δυτικούς στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα, θα έφερναν και συγκεκριμένα κέρδη. Άρα, για μερικούς «κύκλους» το σύστημα αυτό ήταν πλέον «άχρηστο». Επήλθε η παγκόσμια οικονομική ύφεση του 1927 – 1936. Αναδύονται οι αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος με αποτέλεσμα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο να σημειωθούν ολοκληρωτικές καταστροφές. Η Δύση δεν ήταν σε θέση να αποδεχτεί του αυτού ύψους καταστροφές. Χρειάζονταν νέα όπλα και νέα θεωρία.

Νέα θεωρία

Η θέση της μεταπολεμικής οικονομικής επιστήμης, που βασίζεται σε μεγέθη χωρίς μέτρο και σε υποθετικές καμπύλες, όπως επισημάναμε στον πρόλογο, ήταν: «η πίεση σταθεροποίησης αξιών σε παγκόσμια κλίμακα θα δημιουργήσει τον πληθωρισμό, αποτιμήσεις, ανεργία και ολοκληρωτικές καταστροφές».

Προφανώς, χωρίς να λάβουν υπ’ όψιν τα είδη των συμβολαίων που βρίσκονταν στα χρηματοκιβώτια των χρηματοπιστωτικών κύκλων, η Δύση προσπαθεί να κτυπήσει την ανερχόμενη δύναμη του κοινωνισμού, η οποία επίσης βρίσκεται μέσα σε αντιφάσεις. Όμως μία νέα δύναμη θα μετέφερε την ροπή της νέας τάξης πραγμάτων σε ανεπιθύμητη κατεύθυνση.

Προβάλλεται η θέση, ειδικά από την σχολή Friedman (Φρίντμαν, νεοφιλελεύθερη οικονομική θεωρία), ότι τα πάντα είναι εμπορεύσιμα. Οι «αγορές» θα ρυθμίζουν την αξία των πάντων και τα κράτη θα προσπαθούν να κρατήσουν τις σχετικές ισορροπίες. Όμως, βάσει της θεωρίας αυτής και τα νομίσματα συμπεριλαμβάνονταν στην ομάδα «εμπορεύσιμων αγαθών». Άρα ως προς το χρήμα εγκαταλείπεται η «πολιτική αξιών» και υιοθετείται η «πολιτική συγκρίσεων».

Επειδή, η ανθρώπινη υπόσταση είχε τεθεί ήδη, ως ανταλλάξιμο προϊόν, από την περίοδο του Smith, αναμένεται να απαντηθεί το ερώτημα: ποιο είναι το σημείο αναφοράς σύγκρισης; (απλοϊκά το σημείο της αρχής των αξόνων του καρτεσιανού, εάν το αντικείμενό μας ήταν τα καρτεσιανά μαθηματικά). Εδώ, πολλοί οικονομολόγοι εισάγουν την θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν στην οικονομία. Δηλαδή, αποδέχονται ότι δεν υφίσταται σημείο σύγκρισης, αλλά, παγκοσμίως αρχίζουν να χρησιμοποιούνται υποκειμενικά μέτρα, που δηλώνουν κάποια μεγέθη. Όπως:

• Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ, Gross Domestic Product GDP)[17].
• Το αόρατο διεθνές νόμισμα (SDR, Special Current Unit) και η διεθνής αναλογούσα οικονομική δύναμη (Quota) [18].

Τα εν λόγω υποκειμενικά μέτρα, που αρχίζουν να επιβάλλονται στην ανθρωπότητα κυρίως μετά την οικονομική κρίση του 1971, από την μία δημιουργούν προβλήματα στο «ανατολικό μπλοκ» και από την άλλη θολώνουν τελείως την «παραγωγική πραγματικότητα».

Το ΔΝΤ, με θεωρητικό όπλο «θέσεις σχολής Friedman», όπου και αν επενέβη, για να επαναφέρει σε «ορθό δρόμο» την παραγωγή, δηλαδή για να βελτιωθούν οι προαναφερόμενοι δείκτες μεγεθών, έχει φέρει την ανθρώπινη δυστυχία. Όπως: Χιλή, Αργεντινή, Ουγγαρία, Βολιβία κ.ά. Με 16 επεμβάσεις στην τουρκική οικονομία δεν κατόρθωσε να χαλιναγωγήσει τον πληθωρισμό και την υποτίμηση του νομίσματος, τα οποία βάσει της ίδιας νεοφιλελεύθερης οικονομικής θεωρίας, ήταν τα αίτια του Α’ και Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Σε τι αποσκοπούσε η νέα θεωρία; ποιους δρόμους άνοιξε;

Η απάντηση βρίσκεται πάλι στα χρηματοκιβώτια των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων!

Τα άυλα μέσα της σύγχρονής εποχής
Μετά την παγκόσμια ύφεση του 1870, εγκαταλείπεται η ιδέα «η γη δεν πωλείται, αλλά ενοικιάζεται». Με αυτό τον τρόπο τα πιστωτικά ιδρύματα αρχίζουν να επιχορηγούν μακροπρόθεσμα δάνεια, για όσους θέλουν να αποκτήσουν το δικό τους ακίνητο, το οποίο υποθηκεύονταν, μέχρι τελικής εξόφλησής του, στο πιστωτικό ίδρυμα. Η ύφεση του 1927, διαδίδει στην αγορά την πρακτική απόκτησης «προϊόντων» με τραπεζικές επιχορηγήσεις (οι οποίες μετέπειτα εξελίχθηκαν σε πιστωτικές κάρτες και leasing). Εάν οι αποκτήσεις είχαν μεγάλη αξία, επίσης η κυριότητά τους, παρέμενε στο πιστωτικό ίδρυμα, μέχρι την τελική τους εξόφληση. Η διάδοση αυτών των προϊόντων δημιούργησε το πλαστικό χρήμα.

Όπως ανέφερε ο Peel (Πιλ), το 1844, «η ουσιαστική αιτία πίσω από όλους τους ανοδικούς και καθοδικούς οικονομικούς κύκλους είναι η τεχνητή πιστωτική επέκταση». Εάν στη διαπίστωση αυτή προστεθεί ότι δεν υπάρχει τρόπος πρόβλεψης περιόδων οικονομικής ύφεσης, αλλά υπάρχουν ενδείξεις, που προειδοποιούν ότι έρχεται η οικονομική κατρακύλα, συμπεραίνουμε ότι κάθε αλλαγή προϊόντων, στα χρηματοπιστωτικά κέντρα, προμηνύει μικρή ή μεγάλη καταστροφή.

Όταν αρχές της δεκαετίας του 1970, τα κράτη μέλη του OPEC, προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τις αρχές της συγκριτικής οικονομίας, η Δύση αντεπιτίθεται με το ΔΝΤ και αποδέχεται ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα το Δολάριο των ΗΠΑ. Οι τράπεζες μπορούσαν να δανειοδοτήσουν όσα Δολάρια ΗΠΑ ήθελαν (κοίτα Zeitgeist). Όμως οι κλασικοί δανεισμοί περιόριζαν την ρευστότητα των τραπεζών και η δέσμευση στην FED δεν ήταν αρεστή σ’ όλους τους «κύκλους». Οι ΗΠΑ, ρύθμιζαν την παγκόσμια αγορά επιτοκίων, κλείνοντας ή ανοίγοντας τα τυπογραφεία νομισμάτων.

Ένα άλλο ζήτημα ήταν το αποθεματικό των τραπεζών. Οι τράπεζες δεν αρέσκονταν να είναι δεσμευμένες σ’ αλλά πιστωτικά κέντρα στην περίπτωση που υπήρχε «καλός πελάτης» αλλά δεν υπήρχε αποθεματικό. Η J.P. Morgan, αρχές της δεκαετίας 1990, δημιουργεί ένα νέο προϊόν. Τιτλοποιεί, δια μέσου χρηματιστηριακών εταιρειών, τις απαιτήσεις του πλαστικού χρήματος (Collateralized Dept Obligation, CDO). Δηλαδή, οι τράπεζες που είχαν διαθέσει μεγάλα πιστωτικά κεφάλαια σε κάρτες, ακίνητα, leasing κ.ά. πωλούν σε χρηματιστηριακές εταιρείες τις απαιτήσεις τους, οι οποίες από την πλευρά τους τιτλοποιούν τμήμα αυτού (Asset – Backet Securities, ABS) και τις διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια. Βέβαια και η χρηματιστηριακή εταιρεία μπορούσε να μεταφέρει μεγάλο τμήμα των μετοχών σ’ άλλη τράπεζα εκτός ΗΠΑ, η οποία από την πλευρά της θα επανατιτλοποιούσε με διαφορετικό ομόλογο το εν λόγω προϊόν κ.ο.κ.

Όμως, για να φανεί ισχυρή στα χρηματοπιστωτικά κέντρα και στους άμοιρους επενδυτές η επένδυση σε CDO’s, δημιουργούνται, μετά από μία πενταετία, ασφαλιστικές εταιρίες, που ασφάλιζαν του αυτού είδους επενδύσεις. Δηλαδή, σε περίπτωση που εμφανίζονταν ως κακοπληρωτές μεγαλύτερο ποσοστό αρχικών δανειοληπτών από το ποσοστό παρακράτησης της τιτλοποίησης, η διαφορά θα καλύπτονταν από τις ασφαλιστικές εταιρίες. Όμως, από την πλευρά τους, οι ασφαλιστικές εταιρίες τιτλοποιούν τα εν λόγω έσοδα (Credit Default Swaps, CDS) και τα διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια. Και για αυτούς που ήθελαν να κερδίσουν παίζοντας σε ισοπαλία, δηλαδή ούτε σε ασφάλεια αλλά ούτε σε καλοπληρωτή, δημιουργείται το μεικτό προϊόν BISTRO (δηλαδή μεικτό προϊόν με αντίστοιχα CDS και CDO από διάφορες επενδυτικές εταιρίες).

Τα εν λόγω δομημένα προϊόντα, σε μικρό χρονικό διάστημα, έφεραν μεγάλα κέρδη στα χρηματοπιστωτικά κέντρα. Έτσι άρχισαν να επεκτείνονται στα κρατικά συμβόλαια δανεισμού και σ’ απαιτήσεις ξένων τραπεζών. Βάσει στατιστικών στοιχείων της ίδιας της J.P. Morgan για κάθε μονάδα αρχικού δανεισμού δημιουργείται εικοσιπενταπλάσιο κεφάλαιο. Το λογιστικό χρήμα. Δηλαδή, για κάθε μονάδα πλαστικού χρήματος, που βγαίνει στην δομημένη αγορά ομολόγων, δημιουργούνται εικοσιπέντε μονάδες λογιστικού χρήματος!

Η διάδοση των πράξεων σύντομα δημιουργεί τεράστια προβλήματα στην ανθρωπότητα. Όπως:

Α) Το 40% των κερδών των επιχειρήσεων, που εδρεύουν στις ΗΠΑ, προέρχονται από τον τραπεζικό τομέα. Κλείνουν οι υγιείς επιχειρήσεις για να τοποθετηθούν τα κεφάλαιά τους σε «φούσκες».

Β) Η πολλαπλή τιτλοποίηση των απαιτήσεων αποδεσμεύει αποθεματικά κεφάλαια στην τράπεζα (στην πραγματικότητα δεν έχουν εισπραχθεί ακόμα) τα οποία τα διαθέτει σε δανεισμούς για να τα τιτλοποιήσει ξανά, κ.ο.κ. Δηλαδή, κάθε τράπεζα τεχνητά τυπώνει συνεχόμενα τραπεζογραμμάτια, χωρίς να υπάρχει εκδότης. Η ευθύνη λογιστικού χρήματος παγκοσμίως δεν έχει θεσμοθετηθεί ακόμα.

Γ) Πιέζονται τα κράτη σε δύο τομείς:
• Να αποκρατικοποιήσουν οτιδήποτε τους ανήκει, ούτως ώστε να υπάρξει αγοραστής, που θα δανειστεί από τράπεζα και η τράπεζα με την σειρά της θα τιτλοποιήσει το δάνειο που θα παραχωρήσει (CDO).
• Μερικοί δανειολήπτες, να εμφανιστούν αφερέγγυοι, ούτως ώστε να λειτουργεί και η αγορά των CDS.

Δ) Οι επενδυτές αποφεύγουν επενδύσεις σε πραγματική παραγωγή και έτσι προκαλείται παγκόσμια ανεργία και κύμα οικονομικών μεταναστών.

Ε) Το εικονικό χρήμα, που σήμερα είναι πολλαπλάσιο του συνολικά κυκλοφορούντος χρήματος της παγκόσμιας αγοράς, εάν επενδυθεί, θα φέρει τεράστιο πληθωρισμό με χειρότερες συνέπειες αυτών του 1927 - 1936.

Στ) Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί αποκτούν τεράστια πολιτική ισχύ και κατορθώνουν να εκδοθούν διεθνείς εγκύκλιοι[19], που φακελώνουν όλη την υφήλιο.

Η Ελλάδα στον 21ο αιώνα
Παράλληλα με το χρηματιστηριακό σκάνδαλο της Ελλάδας, στην Τουρκία εξελίσσονταν το τραπεζικό σκάνδαλο[20]. Η Τουρκία κατόρθωσε να πάρει και θεσμικά και αστικά και ποινικά μέτρα, όμως η Ελλάδα αδράνησε παντελώς. Τότε τονίζαμε ότι εκτός των ζημιών, είχαν εξαφανιστεί περίπου 6 Δις. Ευρώ. Τότε καλούσαμε τους υπεύθυνους να βρουν την άκρη του νήματος.

Έτσι 10 χρόνια μετά, μαθαίνουμε ότι πριν να θεσμοθετηθούν τα δομημένα ομόλογα στην Ελλάδα[21] ο πρωθυπουργός της Ελλάδος, το 2001, προσέφυγε, με «βοήθεια» και «αζημίωτα», συνολικά σε 13 ανταλλαγές χρέους, που είχαν εκδοθεί από το δημόσιο σε ξένα νομίσματα[22]. Βέβαια θα αναρωτηθεί κανείς, πρωθυπουργός που διαφημίζει το «γρηγορόσημο» τι καλύτερο μπορούσε να κάνει;

Όμως, το σοβαρότερο είναι ότι το «Τραπέζιο Ανατολικού Ζητήματος» μετά από 120 χρόνια με τα ίδια χρονικά περιθώρια, δέχεται ίδιας φύσης ασύμμετρη οικονομική επίθεση και όλοι ξεχνώντας αυτά που επακολούθησαν έναν αιώνα πριν, πανικόβλητοι κοιτάμε μόνο τα «του οίκου μας». Ίσως αυτό είναι και το ζητούμενο!

Σημειώσεις[1] Κοίτα, Adam Smith «Έρευνα για τη Φύση και τις Αιτίες του Πλούτου των Εθνών», Το Βήμα 2010.
[2] David Ricardo, 1772 – 1823, θεμελιωτής της σύγχρονής οικονομικής θεωρίας.
[3] John Stuart Mill, 1806 – 1873, φιλόσοφος, πρωτοπόρος που συνέδεσε την οικονομική θεωρία με την κοινωνιολογία
[4] Με πρωτοπόρους Γερμανούς Weltpolitik και ακολουθούν οι Νεότουρκοι με την φασιστική ιδεολογία του Benito Mussolini, με τις γνωστές ολέθριες συνέπειες στην ανθρωπότητα.
[5] Η θεωρία είναι γνωστή ως σοσιαλισμός και κομμουνισμός. Οι πρωτεργάτες της θεωρίας είναι οι Karl Marx και Friedrich Engels. Η λεγόμενη αριστερή παράταξη.
[6] Arthur Cecil Pigou, 1877 – 1959, Καθηγητής και ιδρυτής των οικονομικών τμημάτων του πανεπιστημίου του Cambridge.
[7] John Maynard Keynes, 1883 – 1946, είναι ο πρώτος που εκφράζει την φιλελεύθερη οικονομία.
[8] Κοίτα, John Maynard Keynes, Η Γενική Θεωρία της Απασχόλησης του Τόκου και του Χρήματος, εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα 2010.
[9] Οι τέσσερις κορυφές του «Τραπεζίου Ανατολικού Ζητήματος» είναι οι ιστορικές πόλεις Τεργέστη, Αστραχάν, Σιράζ και Σίβα. Οι ιστορικές αυτές πόλεις, είναι και οι πύλες εισόδου στο τραπέζιο.
[10] Από αρχές του 1850 δημιουργούν μεγάλη σύγχυση τα πολλαπλά είδη νομισμάτων (δουκάτα, πριγκιπάτα κ.ά). Κοίτα, Luca Einaudi, Money and Politics European Monetary Unification and International Gold Standard (1865 – 1873), Oxford 2001.
[11] Ιδρύεται το 1865, από Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο και Ελβετία και δέχονται την νομισματική μονάδα 4,5 γρ. αργυρού = 0,29 γρ. χρυσού, και θα είναι ελεύθερα ανταλλάξιμα. Κάθε μέλος θα ρύθμιζε το νόμισμά του με αυτή την αρχή και οι ισοτιμίες θα ήταν 1:1. Στην ένωση προσχωρούν Ισπανία, Ελλάδα το 1868, Ρουμανία, Βουλγαρία, Βενεζουέλα, Σερβία, Σαν Μαρίνο το 1889, Δανικές Δυτικές Ινδίες το 1904.
[12] Κοίτα, James Forema-Peck, New perspective on the late Victorian economy 1860 –1914, Cambridge University Press, 1991.
[13] Συνθήκη Hünkar İskelesi (Χουνκάρ Ισκελεσι) 1833, με την Ρωσία, όπου δεσμεύεται να κλείσει τα στενά στις Δυτικές Δυνάμεις σε περίπτωση πολέμου. Η Συνθήκη με την Κοινοπολιτεία της Αμερικής με την οποία «ρίχνοντας» την Δανία αναπτύσσει κρυφές εμπορικές σχέσεις.
[14] Κοίτα, αρχείο Οθωμανικής Τράπεζας, που εδρεύει στο Γαλατά (Karaköy) Κωνσταντινούπολης.
[15] Κοίτα, β’ έκδοση Ιστορία των Ελλήνων τομ.12 σελ. 245, Εκδόσεις Δομή, Αθήνα.
[16] Κοίτα Σπύρος Τζόκας, Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα τέλη του 19ου αιώνα, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1998.
[17] Αν και δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός τρόπος υπολογισμού, η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομολόγων συμφωνεί στην συνάρτηση:
ΑΕΠ= Κατανάλωση + Επένδυση + Δημόσιες Δαπάνες+ Καθαρές Εξαγωγές
[18] Ορίζονται το 1974, από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ.). Το quota δείχνει την δανειοληπτική ικανότητα κάθε μέλους και την δύναμη ψήφου στα διοικητικά τεκταινόμενα. Το 1981, η αξία του SDR άρχισε να υπολογίζεται με το ποσοστιαίο νομισματικό αντίτιμο των 5 ισχυρότερων μελών του Δ.Ν.Τ.
[19] Κοίτα Ιούνιο 2007, Financial Action Task Force, Guidance on the Risk-Based Approach to Combating Money Laundering and Terrorist Financing. Με το οποίο συμμορφώνεται η Ελλάδα Ν.3691/2008 ΦΕΚ Α’ 166/5.8.2008 και ΦΕΚ Β’ 650/9.4.2009.
[20] Κοίτα Πολίτης φύλο 468, Απρίλιο 2006 σελ.6. «Το τραπεζικό σύστημα στην Τουρκία».
[21] Θεσμοθετήθηκαν με τον Ν.3606 ΦΕΚ Α’ 195/17.8.2007
[22] Κοίτα 21/5/2001


Πηγή
http://epanastasi-gr.blogspot.com/2011/07/blog-post_8818.html
Διαβάστε περισσότερα...

Τα αρχαία θέατρα «κουρδίζονταν»!









Οι μετρήσεις είχαν δείξει εντελώς άλλα από αυτά που επιθυμούσαν οι τρεις ερευνητές. Κλεισμένοι για μέρες σε ένα άχαρο, μικρό δωμάτιο, τον θάλαμο ηχομόνωσης του Εργαστηρίου Αρχιτεκτονικής Τεχνολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, μαζί με γεννήτριες θορύβου, μικρόφωνα, υπολογιστές, και διάφορα είδη αγγείων, κυρίως πήλινα πιθάρια αλλά και μπουκάλια ή βάζα, έπαιρναν μετρήσεις και μελετούσαν τις γραφικές παραστάσεις που αυτές έδιναν. Ηθελαν να καταλάβουν την επίδραση που έχουν τέτοια αντικείμενα στην ακουστική του χώρου.

Με αυτό το θέμα είχε ασχοληθεί από το 1863 ήδη ο Hermann von Helmholtz, ένας από τους τελευταίους πανεπιστήμονες της Ευρώπης, και στη συνέχεια πολλοί ερευνητές που χρησιμοποίησαν προχωρημένα Μαθηματικά αλλά και πολύ εξελιγμένα ηλεκτρονικά μηχανήματα για να καταλάβουν το πώς θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ακουστική κλειστών αιθουσών αλλά και ανοικτών θεάτρων. Επί ενάμιση αιώνα γίνονται προσπάθειες με ειδικά κοίλα δοχεία, κυλινδρικά ή σφαιρικά.


Ονομάζονται «συνηχητές» Helmholtz και διεγείρεται σε έντονες παλμικές κινήσεις ο αέρας στο εσωτερικό τους με ακουστικά κύματα μιας κυρίως συχνότητας που ονομάζεται και «κεντρική» για το κάθε δοχείο. Μόνο που αιώνες πιο πριν οι Αρχαίοι Ελληνες και οι Ρωμαίοι είχαν καταφέρει να κάνουν εκπληκτικές βελτιώσεις σε αυτό το θέμα, χωρίς, εννοείται, να διαθέτουν τις σημερινές ευκολίες.


Υπόθεση μιας περισπωμένης
Πόσο καλλιεργημένο όμως ήταν άραγε το κοινό της εποχής ακουστικά; Εχει σωθεί, επάνω σε αυτό, μια εκπληκτική ιστορία για τον άτυχο (ή και κάπως άτεχνο;) ηθοποιό Ηγέλοχο, που έκανε λάθος και στην απαγγελία του τόνισε με τη φωνή του μια λέξη με περισπωμένη αντί για οξεία. Και έτσι θέλοντας να πει «Γαλήν ορώ», δηλαδή ότι βλέπει μπροστά του μια γαληνεμένη θάλασσα, είπε μεν «Γαλήν ορώ» αλλά προφέροντας σαν να τονιζόταν με περισπωμένη, που σήμαινε: αντικρίζω μια... γάτα. Δρέποντας άμεσα, αντί για συγκίνηση, πλούσιο το γέλιο μιας με οξύτατη ακοή και γεμάτης με κοινό κερκίδας. Ο αρχιτέκτονας του θεάτρου λοιπόν ήταν υποχρεωμένος να μπορεί μετά την ανέγερσή του να πραγματοποιεί και έναν λεπτό συντονισμό, που θα αφαιρούσε τα τυχόν ηχητικά ελαττώματα του χώρου.


Οπως λοιπόν μαθαίνουμε από την εργασία με τίτλο «Χαλκός ηχών», του αρχιτέκτονα μηχανικού Παναγιώτη Καραμπατζάκη, του ηλεκτρολόγου μηχανικού Βασίλη Ζαφρανά με ειδικό σύμβουλο τον αναπληρωτή καθηγητή αρχιτέκτονα μηχανικό και αρχαιολόγο Γιώργο Καραδέδο, που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο Ακουστικής του Πολυτεχνείου πριν από λίγο καιρό, «στον 5ο π.Χ. αιώνα, οι βασικές αρχές σχεδίασης του ελληνικού θεάτρου είχαν φτάσει ήδη σε αρκετά υψηλό επίπεδο. Με την πάροδο του χρόνου, τα αρχαία ελληνικά θέατρα, τόσο ως προς τη γεωμετρία όσο και ως προς τη λειτουργία και τη δυνατότητα υποστήριξης παραστάσεων, μετατράπηκαν σε περίτεχνα κτίσματα, υψηλής αισθητικής και κατασκευαστικής τεχνολογίας, έχοντας ξεκινήσει από μια απλή διαμόρφωση της χωμάτινης πλαγιάς εμπρός από μια επίπεδη περιοχή. Επιπλέον, ως το τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. χαρακτηριστική είναι η είσοδος των Μαθηματικών ( θεωρία αριθμών των Πυθαγορείων) στις γεωμετρικές χαράξεις και γενικότερα στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των κτιρίων. Και ακόμη ειδικότερα των θεάτρων. Διότι ο σχεδιασμός τους επηρεάστηκε σημαντικά από την ακουστική η οποία την περίοδο αυτή διαμορφώνεται ήδη ως επιστήμη. Ιδιαίτερα κατά το τέλος του 4ου π.χ. αιώνα συμβαίνει η “μεταπήδηση” από τις θεωρίες των Πυθαγορείων στις Αριστοτελικές θεωρίες και αυτή δίνει σημαντική ώθηση στην εξέλιξη των επιστημονικών θεωριών της μουσικής και της ακουστικής. Χαρακτηριστικότερη μορφή της περιόδου μεταπήδησης είναι αυτή του Αριστόξενου του Ταραντίνου στου οποίου τις μουσικές θεωρίες οφείλεται και ο μετέπειτα διαχωρισμός του μουσικού κόσμου στους “Κανονικούς” ( οπαδούς του Πυθαγορείου μουσικού συστήματος, των μαθηματικών υπολογισμών και των μαθηματικών κανόνων) και τους “Αρμονικούς” (οπαδούς της θεωρίας του Αριστόξενου σύμφωνα με την οποία καθοριστικός παράγοντας της μουσικής αρμονίας είναι η ακοή και τελικός κριτής το αφτί)».


Η βοήθεια του Βιτρούβιου
Οι ερευνητές της Πολυτεχνικής Σχολής είχαν ξεκινήσει με δικά τους εντελώς μέσα να ψάχνουν το πώς διόρθωναν και ενίσχυαν τον ήχο οι άνθρωποι πριν από 1.600 ως και 2.500 χρόνια στο παρελθόν. Αλλά είχαν βρεθεί σε ένα αδιέξοδο. Ηξεραν ότι από την εποχή του Αριστόξενου αρχίζει η χρήση αγγείων για τη βελτίωση της ακουστικής των θεάτρων και οι σχετικές θεωρίες μεταφέρονται στην εποχή μας από τον λατίνο αρχιτέκτονα Βιτρούβιο (80 π.Χ - 15 μ.Χ), στα κεφάλαια 4 και 5 του 5ου βιβλίου του με τίτλο «De Architectura», όπου ενσωμάτωσε, όπως ο ίδιος αναφέρει, τις θεωρίες του Αριστόξενου. Ηδη πριν από το τέλος του 4ου αιώνα π.χ. είναι γνωστά τα «ιδιαίτερα» ακουστικά χαρακτηριστικά των αγγείων και εν γένει των δοχειόσχημων αντικειμένων ή χώρων. Ομως έπρεπε να παραδεχθούν ότι οι μετρήσεις τους έδειχναν καθαρά πως οι μεταβολές του ηχητικού πεδίου από όλα αυτά τα πιθάρια, τα δοχεία, τα μπουκάλια ήταν πολύ μικρότερες από όσο χρειαζόταν για να φτιάχνουν την ακουστική στον χώρο ενός ολόκληρου υπαίθριου θεάτρου.


Φαίνεται ότι τα αντικείμενα αυτά είναι ικανά να μετασχηματίζουν την ηχητική ενέργεια του χώρου σε μεγάλο ποσοστό στο εσωτερικό τους. Οπως όμως συμπεραίνεται από τις προηγούμενες μετρήσεις, το κέλυφος εξαναγκάζει την ενέργεια ή να απορροφάται ή να εκτονώνεται σχεδόν μόνο μέσω του «λαιμού», επηρεάζοντας μόνο σε μικρή απόσταση τον χώρο. Ετσι η ενέργεια, μεταφέρεται πιο πολύ στα τοιχώματα του δοχείου σαν μηχανική ενέργεια (δόνηση) και μεγάλο μέρος της απορροφάται από το αντικείμενο, δηλαδή μετατρέπεται κυρίως σε θερμική ενέργεια. Αν μάλιστα το αγγείο είναι ακλόνητα στερεωμένο ή υπερβολικά βαρύ, όπως για παράδειγμα όταν είναι ενσωματωμένο στην τοιχοποιία, τότε όλη η προσλαμβανόμενη μηχανική ενέργεια μετατρέπεται τελικά σε θερμότητα, και το αντικείμενο δρα ως ηχοαπορροφητής στον χώρο. Αν προστεθούν στο εσωτερικό του αγγείου άχυρα, στάχτη ή μαλλί, όπως έχει βρεθεί να συμβαίνει σε κάποιες μεσαιωνικές εκκλησίες, με ενσωματωμένα πιθάρια στην τοιχοποιία τους, τότε το αντικείμενο επιδρά μεν στην ακουστική του χώρου αλλά μόνο στις παραμέτρους της απορρόφησης και της διάχυσης. Το ίδιο περίπου συμβαίνει και με τα χοντρά πήλινα πιθάρια που δεν έχουν τη δυνατότητα αναμετάδοσης της προσλαμβάνουσας ενέργειας μέσω του μηχανικού συντονισμού τους. Επομένως στην ερώτηση και τώρα τι κάνουμε, η απάντηση ήταν: «ψάχνουμε κι άλλο».





Η λύση των 50 ευρώ
Χάρη και στην εργασία του κ. Γιώργου Καραδέδου «Technologia dell' antico teatro Greco» επέστρεψαν στις μαρτυρίες του Βιτρούβιου. Βιβλίο 5, παράγραφος 1: Εκεί υπήρχε η υπόδειξη «Μπρούτζινα βάζα θα έπρεπε να κατασκευαστούν ανάλογα με το μέγεθος του θεάτρου. Να είναι τέτοια που όταν τα αγγίζεις να βγάζουν ήχους με απόσταση τετάρτης, πέμπτης ως την επόμενη οκτάβα (δηλαδή μέχρι το διπλάσιο της αρχικής συχνότητας). Σε ειδικές θέσεις στο θέατρο αντηχεία να μπορούν να τοποθετηθούν χωρίς να ακουμπούν αλλού παρά μόνο στο έδαφος, αναποδογυρισμένα και μάλιστα με κλίση χάρη σε τάκους ύψους από 15 πόντους και πάνω».


Από αυτές τις διαφωτιστικές περιγραφές του Βιτρούβιου μπορούσαν πια να φανταστούν τα περίφημα αγγεία ως σφαιρικά ίσως στο σχήμα, μεταλλικά, που το κέλυφός τους να δονείται στις περιγραφόμενες νότες του εναρμόνιου γένους, και σε τέτοια μαθηματική αναλογία μεταξύ τους ώστε να μεταδίδεται ενέργεια από το ένα στο άλλο αποτελώντας ένα ενεργό ηχητικό σύνολο. Ετσι που η συμβολή τους στην τελική ακουστική του χώρου να μην είναι απαραίτητα ηχοαπορροφητική.


Ο,τι πιο πρόχειρο και οικονομικό εκείνη τη στιγμή ήταν να αγοραστούν κάποια γυάλινα σφαιρικά δοχεία των 50 ευρώ και σε πειραματικές μετρήσεις που έγιναν το φαινόμενο της επίδρασης του αγγείου στο ηχητικό πεδίο ήταν σημαντικό. Οι τιμές που καταγράφηκαν στις μετρήσεις έδειξαν ενίσχυση ως και 25dB σε σημεία του ηχητικού πεδίου απόστασης άνω των 3 μέτρων από το καθένα. Αυτό μάλιστα! Διότι έτσι, με ένα σύνολο μεταλλικών αντηχείων θα μπορούσε να επιτευχθεί σημαντική ενίσχυση στις νότες που ανήκαν στο εναρμόνιο γένος αφού βέβαια η όλη «παράθεση», δηλαδή η διάταξη των αγγείων, κουρδιζόταν κατάλληλα. Ο Βιτρούβιος αναφέρει στο 1ο βιβλίο του σχετικά με την εκπαίδευση του αρχιτέκτονα ότι θα πρέπει να έχει γνώσεις μουσικής τουλάχιστον τόσες ώστε να μπορεί να «κουρδίσει» μια παράθεση αγγείων σε ένα θέατρο. Από τη μαρτυρία αυτή συμπεραίνουμε ότι το τελικό κούρδισμα γινόταν επί τόπου κάθε φορά που το απαιτούσαν οι περιστάσεις.


Σε ποιο τόνο παίζουμε απόψε;
Το σύνολο των αγγείων που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για μια παράσταση το ονομάζουμε «παράθεση». Γνωρίζοντας σε ποιο γένος θα παιχτεί το έργο γνωρίζουμε ταυτόχρονα και ποιες «νότες», θεωρητικά δηλαδή ήχοι ποιων συχνοτήτων θα ακουστούν. Τα αντηχεία κατασκευάζονται και με τη βοήθεια των τάκων παίρνουν την απαιτούμενη κλίση για να συντονίζεται το καθένα αντίστοιχα σε μία από αυτές. Ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορούν να δρουν σαν απορροφητές ενέργειας στα ανοιχτά θέατρα οι ερευνητές καταλήγουν ότι δρούσαν σαν μετασχηματιστές ενέργειας. Στην περίπτωση της απορρόφησης μετατρέπουν μεγάλο μέρος της ενέργειας των ηχητικών κυμάτων σε θερμική ενώ στην περίπτωση του μετασχηματισμού αντλούν ενέργεια από κύματα με συχνότητες γειτονικές της κεντρικής τους και ανεβάζουν ακριβώς την ενέργεια της κεντρικής. Οταν όμως είναι το ένα κοντά στο άλλο συμβαίνει και η λεγόμενη ηχητική σύζευξη. Δηλαδή οι παλμικές κινήσεις του ενός να επηρεάζουν τις δονήσεις του άλλου. Αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο σε ελεύθερα δονούμενα και με λεπτά τοιχώματα δοχεία. Τότε πάλλονται τα ίδια όπως γίνεται με μια καμπάνα. Συντονίζονται δηλαδή τα τοιχώματα με τις παλμικές κινήσεις του αέρα στο στόμιο και έχουμε μια δόνηση σχεδόν... τρελή που την καταλαβαίνεις και με το χέρι αγγίζοντας εξωτερικά τα τοιχώματα του ανεστραμμένου αντηχείου, ιδιαίτερα κοντά στον πυθμένα του.
Η αντίστροφη και υπό κλίση τοποθέτηση ενισχύει το φαινόμενο λόγω ανακλάσεων και με την αυξομείωση της απόστασης του χείλους από το έδαφος αυξάνεται η επιφάνεια της οπής δηλαδή και η κεντρική (ιδιο)συχνότητά του. Με τον τρόπο αυτόν δεν χρειαζόταν να κατασκευάσεις με μεγάλη ακρίβεια τα αγγεία διότι μπορούσες επιτόπου να κάνεις λεπτές ρυθμίσεις. Ηταν, για να δώσουμε μια σύγχρονη αναλογία, σαν να εκτελούσαν ένα μουσικό κομμάτι ας πούμε σε Ντο Ματζόρε. Οι νότες που θα έχει θα είναι ντο ρε μι φα σολ λα σι ντο... που η κάθε μία αντιστοιχεί σε μια συχνότητα. Οι συχνότητες που παρεμβάλλονται ανάμεσα στους τόνους της κλίμακας δεν θα παιχτούν ποτέ γιατί απλά το μουσικό θέμα δεν τις περιέχει αφού θα υπάρχουν μόνο οι νότες της Ντο Ματζόρε.


Τα αγγεία (για να είναι εντάξει και με την αρχή διατήρησης της ενέργειας) απορροφούν τις συχνότητες δεξιά και αριστερά από την «κεντρική» και τη δυναμώνουν απορροφώντας ενέργεια από τις συχνότητες που δεν είναι πάνω στην κλίμακα και αποτελούν θόρυβο ή φάλτσο. Ας μην ξεχνούμε ότι οι θεατρικές παραστάσεις της εποχής ήταν και κάτι σαν μιούζικαλ ή όπερα όπου οι μουσικοί, οι ηθοποιοί και ο χορός κινούνταν αυστηρά πάνω στο πλαίσιο της κλίμακας, δηλαδή (απλουστευτικά) του γένους του κομματιού. Η ενίσχυση βρέθηκε να είναι σε κλειστούς χώρους κάπου 25 ντεσιμπέλ και σε ανοικτούς σύμφωνα με τελευταίες έρευνες 12 - 15 ντεσιμπέλ. Καθόλου άσχημα.


Το μεγάλο κόλπο
Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την εργαστηριακή και βιβλιογραφική έρευνα, μπορούμε να δεχτούμε τα παρακάτω:


· Οι σχετικές πηγές αναφέρουν την ευρεία χρήση χάλκινων και μπρούτζινων κυρίως συνηχητικών αγγείων προκειμένου να βελτιωθεί η ακουστική των ελληνιστικών και ρωμαϊκών θεάτρων. Γιατί δεν έχουν βρεθεί; Ισως διότι κατά καιρούς οι επίγονοι αγνοώντας τη λειτουργία (και την αξία) τους τα έλιωναν για να καρπωθούν το μέταλλο.


· Κατά την εξέταση συνηχητών που είναι κατασκευασμένοι από άργιλο (πήλινα πιθάρια), βρέθηκε ότι ναι μεν συντονίζονται, πλην όμως αυτό συντελεί ώστε να απορροφηθεί τελικά ήχος αντί του αναμενομένου να ενισχυθεί, λόγω των υλικών κατασκευής των συνηχητών.




· Η επίδραση των συνηχητών, στην περίπτωση που η πηγή είναι «κουρδισμένη στο γένος στο οποίο είναι κουρδισμένη η παράθεση των αγγείων, εμπεριέχει διπλό ακουστικό κέρδος, πρώτον διότι ενισχύει τη διέγερση της πηγής και δεύτερον διότι απορροφά ακουστική ενέργεια από τις γειτονικές, μη «συντονισμένες» συχνότητες.


· Αναφέρεται ότι ίσως στο θέατρο της Κορίνθου τέτοια χάλκινα αντηχεία χρησιμοποιήθηκαν για να βελτιωθεί η κακή ακουστική του. Και η γνώση της περίπτωσης αυτής σε όλο τον ελληνόφωνο χώρο ίσως να σχετίζεται με το σχετικό απόσπασμα της επιστολής του Παύλου προς τους Κορινθίους.


Η εργασία αυτή χρηματοδοτήθηκε από τους ίδιους τους ερευνητές και μας αποδεικνύει πόσο καλά έβρισκαν λύσεις επιπέδου σε προβλήματα εκείνης της εποχής. Αν λοιπόν κάποιος μπορούσε να διαθέσει ένα σχετικά μικρό ποσό για την πειραματική κατασκευή μερικών τέτοιων μεταλλικών αντηχείων και να γίνουν μετρήσεις σε θέατρα που ήδη υπάρχουν στον ελληνικό χώρο η όλη προσπάθεια θα μπορούσε επιπλέον να διαφημιστεί και στο εξωτερικό με πολύ καλά αποτελέσματα. Ελληνες ερευνητές που προσπαθούν να βελτιώσουν την ακουστική αρχαίων θεάτρων χωρίς να εισβάλει σε αυτά ο ηλεκτρισμός και ο ηλεκτρονικά παραγόμενος ήχος. Ρομαντικό πολύ;

ΠΕΡΙ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ...


«Αν θάψει κανείς πιθάρι ή άδεια δοχεία από πηλό και τα σκεπάσει με πώμα, γιατί τα κτίρια αποκτούν καλύτερη ακουστική; Καθώς επίσης αν υπάρχει μέσα στο σπίτι πηγάδι ή στέρνα; Ή μήπως, επειδή η ηχώ είναι ανάκλαση, πρέπει να είναι συγκεντρωμένος ο περιεχόμενος αέρας, και να έχει επιφάνεια πυκνή και λεία, πάνω στην οποία θα ανακλαστεί; Πράγματι, έτσι παράγεται κατ' εξοχήν ήχος. Το πηγάδι, λοιπόν, και η στέρνα διαθέτουν τη στενότητα και την ιδιότητα να συγκεντρώνουν (τον αέρα), τα πιθάρια και τα δοχεία διαθέτουν επίσης την πυκνότητα των τοιχωμάτων τους, οπότε και από τα δύο προκύπτει το αποτέλεσμα. Τα κοίλα επίσης μέρη ηχούν καλύτερα, για τούτο και ο χαλκός (εννοεί τα χάλκινα αγγεία) ηχεί καλύτερα από τα υπόλοιπα...». (Αριστοτέλης, Προβλήματα 2*)



Πηγή
http://erroso.blogspot.com/2011/06/blog-post_16.html?utm_source=BP_rand
Διαβάστε περισσότερα...

Το Ερεχθείο και οι μύθοι γύρω απο τον ναό










Το Ερεχθείο είναι από τους πιο ιδιόρρυθμους ναούς της ελληνικής αρχαιότητας. Η ονομασία του, που παραπέμπει στο μυθικό βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα, είναι μεταγενέστερη και αναφέρεται μόνο στον Παυσανία (έστι δε και οίκημα Ερεχθείον καλούμενον, 1, 26,5) και στον Πλούταρχο (843Ε). Παλαιότερα ήταν γνωστός με την ονομασία ο νεώς ο αρχαίος της Αθηνάς ή απλούστερα ο αρχαίος νεώς ή περιφραστικά ο νεώς ο εν πόλει εν ω το αρχαίον άγαλμα, αφού κτίστηκε στη θέση του παλαιότερου ναού της Αθηνάς.



Προβληματική παραμένει η χρονολόγηση του ναού. Υπάρχουν δύο διαφορετικές απόψεις. Σύμφωνα με την πρώτη ο ναός κτίστηκε κατά τη διάρκεια του πελοποννησιακού πολέμου, ανάμεσα στο 421 με 406 π.Χ., με μια πιθανή διακοπή γύρω στο 413 π.Χ. εξαιτίας της ήττας στη Σικελική Εκστρατεία. Σύμφωνα με τη δεύτερη άποψη που τη διατύπωσε ο W. Dorpfeld, η ανέγερση ξεκίνησε ανάμεσα στο 438 - 431 π.Χ. Ο ναός αποτελούσε μέρος του οικοδομικού προγράμματος του Περικλή, μαζί με τον Παρθενώνα και τα Προπύλαια, με πιθανό αρχιτέκτονα τον Μνησικλή.


Από μια επιγραφή που βρέθηκε στην Ακρόπολη πληροφορούμαστε ότι κατά την επανάληψη των εργασιών αρχιτέκτονας την πρώτη χρονιά ήταν κάποιος Φιλοκλής, που αντικαταστάθηκε τη δεύτερη χρονιά από τον Αρχίλοχο. Η ιδιορρυθμία του ναού οφείλεται στο σχήμα του που είναι διαφορετικό από το συνηθισμένο σχήμα των αρχαίων ναών και οφείλεται:
α) στην ανωμαλία του εδάφους, μια και το έδαφος δεν ήταν επίπεδο,
β) στο γεγονός ότι στο κτίριο έπρεπε να συμπεριληφθούν οι παλαιότερες λατρείες,
γ) οι μυστηριακού χαρακτήρα λατρείες που τελούνταν επέβαλαν μια εντελώς διαφορετική μορφή κτιρίου.
Ο ναός αρχικά ήταν αφιερωμένος στη λατρεία των δύο κύριων θεοτήτων της Αττικής, της Αθηνάς και του Ποσειδώνα (θεοί σύνναοι). Ο Ποσειδώνας, άγνωστο σε ποια χρονική στιγμή, ταυτίστηκε με τον Ερεχθέα. Υπήρχαν βωμοί για τον Ήφαιστο, τον Βούτο, ενώ εδώ κατοικούσε και ο "οικουρός όφις". Το κτίριο στην αρχή πρέπει να ήταν χωρισμένο σε δύο μέρη, ένα ανατολικό και ένα δυτικό. Η αρχική διαίρεση του ναού δε μας είναι γνωστή, εξαιτίας των αλλεπάλληλων μετατροπών στο πέρασμα των χρόνων.


Σύμφωνα με την Alexandra Lesk ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά τον 3ο αι. π.Χ. η οποία ακολουθήθηκε, πιθανώς, από μεγάλου μεγέθους επιδιορθώσεις, στα τέλη του 2ου αι. π.Χ. Παρεμβάσεις στο ναό ίσως σημειώθηκαν και κατά τη μετατροπή σε λατρευτικό χώρο της Julia Domna στο 2ο αι. π.Χ.


Γύρω στα τέλη του 4ου αι. μ.Χ. ο λατρευτικός χώρος του ιερού της Αθηνάς Πολιάδας ενοποιήθηκε με τους χώρους λατρείας του Βούτου και του Ηφαίστου σε ενιαίο χώρο με κίονες, τον οποίο κάλυπτε τοξοειδής θολωτή στέγη. Τον 6ο με 7ο αιώνα ο ναός μετατράπηκε σε κτίριο τύπου βασιλικής και χωρίστηκε σε τρία κλίτη.


Μύθοι σχετικοί με το Ερεχθείο


Ο Κέκροπας


Ο Κέκροπας ήταν πανάρχαια μορφή της Αττικής, αυτόχθονας, γεννημένος από την ίδια τη Γη, και διφυής ως προς τη μορφή, δηλαδή, από τη μέση και πάνω ήταν άνθρωπος και από τη μέση και κάτω φίδι. Παντρεύτηκε την Άγραυλο και γέννησε μαζί της τον Ερυσίχθονα -που πέθανε νωρίς- την Άγραυλο (αυτή που μένει στους αγρούς), την Έρση (δροσιά) και την Πάνδροσο. Καθώς έγινε βασιλιάς, ο τόπος που μέχρι τότε ονομαζόταν Ακτική ή Ακτή, από το όνομα του Ακταίου, μετονομάστηκε σε Κεκροπία. Ο Κέκροπας κατοίκησε πάνω στο βράχο, αφού πρώτα έκτισε τα τείχη. Όταν έφτασαν από τη θάλασσα οι Κάρες και από τη στεριά οι Βοιωτοί, ο Κέκροπας, για να τους αντιμετωπίσει, σκέφτηκε να μαζέψει τους κατοίκους που ως τότε ζούσαν σκόρπιοι και να τους βάλει να μείνουν σε χωριά που μετά τα οργάνωσε σε ενιαία πόλη. Με τους κατοίκους ενωμένους αντιμετώπισε τους εισβολείς.


Λένε πως τότε έκανε και την πρώτη καταμέτρηση του πληθυσμού· κάθε κάτοικος έπρεπε να φέρει μαζί του μια πέτρα και να τη ρίξει σε ένα ορισμένο μέρος. Έτσι μπόρεσε και τους μέτρησε και από το γεγονός αυτό ονομάστηκαν λαός (από τη λέξη λας = λίθος). Ο Κέκροπας παραβρέθηκε και στη διεκδίκηση της Αθήνας από την Αθηνά και τον Ποσειδώνα είτε ως μάρτυρας είτε ως δικαστής.
Ο Κέκροπας εικονίζεται στα αριστερά, μισός άνθρωπος μισός φίδι. Μαζί με την Αθηνά παίρνει μέρος σε μια μυστική τελετουργία μπροστά στην ελιά.


Στα χέρια του κρατάει μικρό αρνί για τη θυσία. Στη ρίζα της ελιάς βρίσκεται το κιβώτιο με τον Εριχθόνιο, που η Αθηνά εμπιστεύτηκε στις θυγατέρες του.


Δεξιά μια γυναίκα, η Ζευξίππη(;) κρατάει τα όπλα της θεάς.


Ο Κραναός


Ο Κέκροπας πέθανε χωρίς να αφήσει διαδόχους κι έτσι βασιλιάς στην Αθήνα έγινε ο Κραναός. Ήταν κι αυτός αυτόχθονας. Την εποχή της βασιλείας του έγινε ο κατακλυσμός του Δευκαλίωνα. Παντρεύτηκε την Πεδιάδα με την οποία απέκτησε τρεις κόρες: την Κρανάη, την Κραναίχμη και την Ατθίδα. Η Ατθίδα πέθανε όμως νωρίς, γι' αυτό ο Κραναός ονόμασε τη χώρα Ατθίδα ή Αττική.


Ο Αμφικτύων


Ο Αμφικτύων ήταν κι αυτός αυτόχθονας, αν και λέγεται πως ήταν γιος του Δευκαλίωνα. Είχε παντρευτεί μια κόρη του Κραναού, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να διώξει τον πεθερό του από την εξουσία και να γίνει αυτός βασιλιάς. Την εποχή της βασιλείας του ήρθε στην Αθήνα η λατρεία του Διονύσου, που την έφερε κάποιος Πήγασος από τις Ελευθερές. Σύμφωνα με την παράδοση ο Αμφικτύωνας φιλοξένησε ο ίδιος το θεό και εκείνος του έμαθε να ανακατεύει το κρασί με το νερό. Η βασιλεία του Αμφικτύωνα δεν κράτησε πολύ, γιατί διοικούσε τόσο άδικα την πόλη, που ο λαός ξεσηκώθηκε εναντίον του. Αρχηγός της εξέγερσης ήταν ο Εριχθόνιος που έδιωξε τον Αμφικτύωνα από το θρόνο.


Ο Εριχθόνιος


Ο Εριχθόνιος ήταν κι αυτός αυτόχθονας και διφυής, όπως και ο Κέκροπας. Μητέρα του ήταν η Γη και πατέρας του ο Ήφαιστος και γεννήθηκε με έναν περίεργο τρόπο. Λένε, λοιπόν, πως τον καιρό που ο Ήφαιστος ήταν μόνος, γιατί τον είχε εγκαταλείψει η Αφροδίτη, μπήκε η Αθηνά στο εργαστήριό του, για να του ζητήσει να της φτιάξει νέα όπλα. Ο Ήφαιστος μόλις είδε την Αθηνά, ένιωσε δυνατή ερωτική επιθυμία και θέλησε να ενωθεί μαζί της. Η θεά, που αισθανόταν αποστροφή για την ερωτική πράξη, τον απέκρουσε κι έφυγε, ενώ εκείνος την ακολουθούσε με δυσκολία. Κάποια στιγμή την πρόφτασε. Η Αθηνά τον κτύπησε με το δόρυ της, αλλά το σπέρμα του Ήφαιστου έπεσε στο πόδι της. Τότε η θεά πήρε μια τούφα μαλλί, σκούπισε το πόδι της και το πέταξε στη Γη.


Η Γη γονιμοποιήθηκε και γέννησε ένα αγόρι που το ονόμασαν Εριχθόνιο (από το έριο = μαλλί και χθων = γη). Μόλις γεννήθηκε το παιδί, το πήρε η Αθηνά να το μεγαλώσει, κρυφά όμως από τους άλλους θεούς. Του έσταξε στα μάτια δύο σταγόνες από το αίμα της Γοργώς. Η μια σταγόνα ήταν για να φέρνει το θάνατο στους εχθρούς του και η άλλη για να τον προφυλάει από τις αρρώστιες. Συγχρόνως του έδωσε και δυο φίδια να τον προστατεύουν. Πήρε τα δυο φίδια και μαζί με το μωρό τα έκλεισε σε ένα κιβώτιο, που αφού το σφράγισε καλά, το έδωσε στις κόρες του Κέκροπα (;) να το φυλάνε. Αυτές όμως, η Έρση και η Πάνδροσος, άνοιξαν το κιβώτιο. Μόλις αντίκρισαν το μωρό με τα φίδια τις κυρίεψε ένα είδος τρέλας που τις έκανε να πάνε να πέσουν από τα τείχη της Ακρόπολης. Μαθαίνοντας η Αθηνά τι έκαναν οι κόρες του Κέκροπα, πήρε το μωρό και το έκλεισε στο ναό, που αργότερα ονομάστηκε Ερεχθείο, όπου το ανάθρεψε με δική της φροντίδα.


Όταν μεγάλωσε ο Εριχθόνιος, έδιωξε τον Αμφικτύωνα από το θρόνο κι έγινε αυτός βασιλιάς. Στα χρόνια του ήρθε από την Αίγυπτο στην Ελλάδα ο Δαναός με τις 50 κόρες του πάνω σ' ένα καράβι με 50 κουπιά, την πεντηκόντορο, που την έφτιαξαν τότε για πρώτη φορά.


Στην Αθήνα άρχισαν οι κάτοικοι να χωρίζονται σε φυλές, ανάλογα με την καταγωγή της οικογένειάς του και τους προπάτορές τους. Έτσι σχηματίστηκαν οι τέσσερις φυλές: η Διάς, η Αθηναΐς, η Ποσειδωνιάς και η Ηφαιστιάς. Την ίδια περίοδο άρχισαν να γιορτάζονται και τα Παναθήναια και σύμφωνα με την παράδοση ο Εριχθόνιος ήταν ο πρώτος που έστησε ένα ξύλινο άγαλμα της Αθηνάς πάνω στην Ακρόπολη. Παντρεύτηκε την νύμφη των ποταμών Πραξιθέα και από το γάμο αυτό γεννήθηκε ο Πανδίονας.


Ο Πανδίονας


Ο Πανδίονας παντρεύτηκε τη Ζευξίππη, την αδελφή της μητέρας του, κι έκανε μαζί της δύο κόρες, την Πρόκνη και τη Φιλομήλα και δύο δίδυμα αγόρια, τον Ερεχθέα και τον Βούτη.


Ο Ερεχθέας


Μετά το θάνατο του Πανδίονα ο Βούτης και ο Ερεχθέας μοίρασαν την κληρονομιά. Ο Ερεχθέας κληρονόμησε το θρόνο, ενώ ο Βούτης έγινε ο ιερέας της Αθηνάς και του Ποσειδώνα, που ειδικά στην Αθήνα τον έλεγαν "Ποσειδώνα του Ερεχθέα".


Ο Ερεχθέας παντρεύτηκε την Πραξιθέα και απέκτησε μαζί της τρία αγόρια, τον Κέκροπα, τον Πάνδωρο και τον Μητίονα, και τέσσερα κορίτσια, την Πρόκριδα, την Κρέουσα, τη Χθονία και την Ωρείθυια. Ο Βορέας άρπαξε την Ωρείθυια και γέννησε μαζί της την Χιόνη. Η Χιόνη με τη σειρά της ενώθηκε κρυφά με τον Ποσειδώνα και γέννησε τον Εύμολπο. Για να μην την ανακαλύψει ο Βορέας, μόλις γεννήθηκε το παιδί, το έριξε στη θάλασσα. Ο Ποσειδώνας το πήρε και το έδωσε να το αναθρέψει η Βενθεσικήμη. Μετά από καιρό και διάφορες περιπλανήσεις ο Εύμολπος βρέθηκε στη Θράκη με το γιο του Ίσμαρο, να ζητάει καταφύγιο στο βασιλιά Τεγύριο. Επειδή όμως θέλησε να ανατρέψει τον Τεγύριο, αναγκάστηκε να φύγει κι έτσι κατέληξε στην Ελευσίνα, όπου οργάνωσε τις θρησκευτικές τελετές και καθιέρωσε τα Ελευσίνια Μυστήρια. Κάποια στιγμή, μετά το θάνατο του γιου του, επέστρεψε στη Θράκη, κοντά στον Τεγύριο και πήρε το βασίλειο του γιου του Ίσμαρου.


Μετά από λίγο ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στην Αθήνα και την Ελευσίνα. Οι Ελευσίνιοι ζήτησαν τη βοήθειά του. Ο Εύμολπος με στρατό έφτασε έξω από την Αθήνα, διεκδικώντας το θρόνο, ως γιος του Ποσειδώνα. Στη σύγκρουση των δύο στρατών νίκησε ο Ερεχθέας και οι Ελευσίνιοι έγιναν υποτελείς των Αθηναίων. Κράτησαν όμως το δικαίωμα να γιορτάζουν τα Ελευσίνια Μυστήρια. Στη μάχη επάνω ο Ερεχθέας σκότωσε τον Εύμολπο. Ο Ποσειδώνας οργίστηκε με τον Ερεχθέα και ζήτησε από το Δία την τιμωρία του. Ο Δίας, εκπληρώνοντας την επιθυμία του Ποσειδώνα, σκότωσε τον Ερεχθέα με ένα κεραυνό. Σύμφωνα με άλλη παράδοση τον σκότωσε ο ίδιος ο Ποσειδώνας, χτυπώντας τον στο κεφάλι με την τρίαινά του. Από τα πολλά χτυπήματα το κεφάλι του Ερεχθέα χώθηκε μέσα σε ένα χάσμα στη γη.


Πηγή

http://erroso.blogspot.com/2011/06/blog-post_13.html?utm_source=BP_rand
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ. Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΛΥΗΜΕΡΟΣ ΑΤΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΥΧΟΥ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ.








Αν σε γοητεύει η Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας, σίγουρα θα θέλεις να μάθεις περισσότερες λεπτομέρειες για τις συνήθειες και τη ζωή των προγόνων μας. Μία από τις πιο σημαντικές εποχές στην Αθήνα ήταν το καλοκαίρι, γιατί τότε πραγματοποιούνταν τα Παναθήναια, η μεγαλύτερη γιορτή της πόλης (μήνας Εκατομβαιών).
Ο Φειδίας παρακολουθούσε με θαυμασμό αυτή τη λαμπρή γιορτή και αποφάσισε να την αποτυπώσει στη ζωφόρο του Παρθενώνα.
Η θεά Αθηνά, προστάτιδα της πόλης της Αθήνας, ήταν η αγαπημένη θεά των κατοίκων. Προς τιμήν της, οι Αθηναίοι οργάνωναν κάθε καλοκαίρι τα Μικρά Παναθήναια και κάθε τέσσερα χρόνια τα Μεγάλα Παναθήναια που διαρκούσαν δώδεκα μέρες.
Ο εορτασμός των Μεγάλων Παναθηναίων ήταν λαμπρός και μεγαλοπρεπής. Γινόταν μεγάλη γιορτή με μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις, αθλητικούς αγώνες, αλλά και θρησκευτικές τελετές και θυσίες.
Όλο το χρόνο, τέσσερις κοπέλες από καλές οικογένειες της Αθήνας, οι εργαστίνες, ύφαιναν το ιερό πέπλο. Το πέπλο αυτό ήταν κίτρινο και κεντημένο με σκηνές από τη Γιγαντομαχία. Έπειτα το πέπλο μεταφερόταν γύρω-γύρω στην πόλη πάνω σε άρμα με μορφή καραβιού, την οποία ακολουθούσε μία μεγαλοπρεπής, εορταστική πομπή.
Τα Μεγάλα Παναθήναια κρατούσαν δώδεκα ημέρες. Όλος ο κόσμος ξεσηκωνόταν. Άνδρες και γυναίκες από την Αθήνα, αλλά και από άλλα μέρη της Ελλάδας, έρχονταν να τιμήσουν τη θεά Αθηνά και να πάρουν μέρος στη γιορτή.
Κατά τη διάρκεια των δώδεκα αυτών ημερών, γίνονταν αθλητικοί αγώνες, όπως αγώνες δρόμου, πυγμαχία, πένταθλο, πάλη, αρματοδρομίες, ιπποδρομίες, ακοντισμός.
Γίνονταν επίσης και μουσικές εκδηλώσεις, στο περίφημο Ωδείο, που είχε χτίσει ο Περικλής. Σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις προσφέρονταν πλούσια έπαθλα, όπως χρήματα, τρόφιμα, στεφάνια από κλαδιά ελιάς στολισμένα με χρυσάφι.
Η πιο σπουδαία μέρα απ' όλες ήταν η τελευταία, γιατί τότε γινόταν η μεγάλη πομπή του ιερού πέπλου προς την Ακρόπολη. Η πομπή ξεκινούσε από το Δίπυλο -κοντά στον Κεραμεικό, τη γειτονιά των αγγειοπλαστών- και προχωρώντας μέσα από την Αγορά έφτανε στους πρόποδες της Ακρόπολης. Εκεί, οι εργαστίνες κατέβαζαν το πέπλο από το "καράβι" και το έδιναν με σεβασμό στους ιερείς, που θα στόλιζαν μ' αυτό το ιερό, άγαλμα της θεάς Αθηνάς.
Η παράδοση του ιερού πέπλου συνοδευόταν από θυσίες και προσευχές στο βωμό της Αθηνάς, όπου βρισκόταν, παλιά, αρχαιότερος ναός της.

(Ο Εκατομβαιών κατά τον οποίον εορτάζονται τα Παναθήναια, είναι ο πρώτος μήνας στο Αττικό ημερολόγιο και αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 23 Ιουνίου έως 23 Ιουλίου αφιερωμένος στον Απόλλωνα. Κυριότερες γιορτές στην Αρχαία Αθήνα κατά το μήνα αυτό ήταν τα Παναθήναια τα Κρόνια και τα Συνοίκια.)


Πηγή
http://enneaetifotos.blogspot.com/2011/07/blog-post_6194.html
Διαβάστε περισσότερα...